Modułowa platforma modelowania handlu rolno-spożywczego zwiększa głębię, zakres i rozdzielczość modeli
Skutki globalnej polityki handlowej są niezwykle złożone. Współczesne umowy handlowe w sektorze rolno-spożywczym w coraz większym stopniu uwzględniają nowe czynniki, takie jak potrzeby konsumentów dotyczące jakości i bezpieczeństwa żywności, wpływ na środowisko i skutki dla miejsc pracy, a także kwestie ubóstwa i rosnących nierówności społeczno-gospodarczych. W ramach finansowanego ze środków UE projektu BATModel(odnośnik otworzy się w nowym oknie) powstała kompleksowa platforma modułowa umożliwiająca dokładniejsze modelowanie polityki handlowej w sektorze rolno-spożywczym w symulacjach wykorzystywanych przez Komisję Europejską (KE). Poszczególne moduły pozwalają na uwzględnienie nowych cech dotyczących przepływów handlu żywnością i narzędzi politycznych lub lepsze modelowanie już istniejących czynników, co zapewnia nowy i bardziej szczegółowy obraz skutków.
Środki pozataryfowe, oznaczenia geograficzne, i nie tylko
Zespołowi projektu BATModel zależało na lepszym uwzględnieniu określonych czynników związanych z handlem, tak aby umożliwić głębszą analizę i poprawić pozycję KE i innych zainteresowanych stron w negocjacjach polityki handlowej w sektorze rolno-spożywczym. Przykładem skuteczności platformy BATModel jest usprawnienie obsługi chronionych oznaczeń geograficznych (GI), które łączą cechy, właściwości lub reputację produktu z określonym regionem geograficznym (np. Roquefort, Comté lub Parmigiano Reggiano). Są one istotnymi elementami strategii KE dotyczącej jakości i rozwoju obszarów wiejskich. „Analizy empiryczne wykazały pozytywny wpływ ochrony oznaczeń geograficznych(odnośnik otworzy się w nowym oknie) na poziomie regionalnym w krajach pochodzenia, jak również na poziomie przedsiębiorstw – firmy eksportujące towary z oznaczeniem geograficznym sprzedają więcej produktów i mają lepszy dostęp do rynków docelowych”, podkreśla Karine Latouche z INRAE(odnośnik otworzy się w nowym oknie), ośrodka koordynującego projekt. Zespół projektu BATModel opracował również bardziej szczegółowe modele, które lepiej uwzględniają heterogeniczność środków pozataryfowych, takich jak kontyngenty, kontrola cen oraz przepisy zdrowotne i środowiskowe. Innymi ważnymi aspektami, na których się skupiono, były zerowe przepływy handlowe, zróżnicowanie jakościowe i globalne łańcuchy wartości.
Ukryte koszty globalizacji
Kompleksowa platforma BATModel rejestruje więcej szczegółów dotyczących produktów rolno-spożywczych, uwzględniając przy tym różne skale, w tym globalną, unijną oraz poszczególnych państw członkowskich i regionów. Zapewnia wgląd w to, kto straci, a kto zyska nie tylko w ujęciu „poziomym” (w różnych sektorach), ale także „pionowym”, gdyż umożliwia pomiar wertykalnego rozkładu skutków polityki handlowej wzdłuż globalnych łańcuchów wartości. „Rozkład tych skutków obejmuje wpływ polityki handlowej na dobrostan, co wykracza poza standardowe skutki dla dobrobytu – skupiamy się na tak zwanych ukrytych kosztach globalizacji, w tym na kwestiach dotyczących rynku pracy, wpływu na dochody i wynagrodzenia, a także wpływu na środowisko i zdrowie”, wyjaśnia Latouche.
Wpływ polityki handlowej na zatrudnienie i zdrowie
Na przykład, korzystając z danych na poziomie 2 NUTS(odnośnik otworzy się w nowym oknie) z lat 1995–2019, zespołowi projektu BATModel udało się ocenić wpływ wstrząsów związanych z sytuacją w handlu, wynikających z konkurencji importowej i rozwoju eksportu, na dynamikę rynku pracy w sektorze rolno-spożywczym na obszarze UE15. Rynek pracy w sektorze rolno-spożywczym zareagował negatywnie na konkurencję importową, natomiast pozytywnie na rozwój eksportu. Co ważne, około dwa razy więcej miejsc pracy związanych z produktami spożywczymi zostało zlikwidowanych z powodu konkurencji importowej, niż utworzonych dzięki rozwoju eksportu. Wpływ na zatrudnienie w rolnictwie był znikomy, co może odzwierciedlać problemy związane z jakością danych, na przykład w odniesieniu do pracowników spoza obszaru UE. Jeśli chodzi o skutki zdrowotne, które można poddać analizie, uczestnicy projektu BATModel wykazali, że we Włoszech z powodu zwiększenia importu żywności o 10 % wskaźnik otyłości wzrósł o 2,3 %. Z dalszych analiz wynikało, że wzrost ten był skorelowany z importem „niezdrowej” żywności, głównie napojów alkoholowych oraz przetworzonych i słonych produktów. Wyniki projektu BATModel i dokumenty orientacyjne(odnośnik otworzy się w nowym oknie) cieszą się ogromnym zainteresowaniem wśród decydentów. Dogłębne dyskusje na ten temat zostały entuzjastycznie przyjęte przez uczestników różnych wydarzeń, w tym zorganizowanej w ramach projektu trzydniowej szkoły letniej we Wspólnym Centrum Badawczym, w której udział wzięli przedstawiciele dyrekcji generalnych KE, oraz wydarzenia poświęconego strategii politycznej, które odbyło się w Brukseli. Jak podsumowuje Latouche: „Stawiająca na innowacje współpraca między konsorcjum projektu BATModel a europejskimi zespołami korzystającymi z dotychczasowych modeli symulacyjnych oraz zespołami wykorzystującymi metody ekonometryczne do analizy mikrodowodów, której zakres obejmował modelowanie handlu z uwzględnieniem heterogeniczności agentów i firm, pomogła w stworzeniu nowej społeczności dziedzinie modelowania handlu”. Wzmocni to zdolność Europy do negocjowania globalnej polityki handlowej w sektorze rolno-spożywczym, tak by zapewnić wyjątkowe korzyści dla europejskich państw, przedsiębiorstw i wszystkich mieszkańców.
