Czy Twój kraj mógłby się sam wyżywić, gdyby wstrzymano globalny handel?
Niestabilna polityka, konflikty, zamieszanie z cłami i kryzys klimatyczny sprawiają, że kraje są podatne na wstrząsy rynkowe, i zagrażają sieciom handlowym. W rezultacie stawiają one na samodzielność i bezpieczeństwo żywnościowe. Ale co by się stało, gdyby z jednego z tych powodów handel został nagle zatrzymany? Czy Twój kraj jest całkowicie samowystarczalny i jest w stanie zaspokoić pełne potrzeby żywnościowe swojej ludności? Aby odpowiedzieć na to pytanie, naukowcy z Uniwersytetu w Getyndze w Niemczech i Uniwersytetu w Edynburgu w Zjednoczonym Królestwie przeanalizowali dane dotyczące produkcji żywności ze 186 krajów. Wyniki tych badań zostały opublikowane na łamach czasopisma naukowego „Nature Food”(odnośnik otworzy się w nowym oknie).
W czołówce
Gujana, małe państwo w Ameryce Południowej z populacją około 800 000 mieszkańców, była jedynym krajem samowystarczalnym we wszystkich siedmiu podstawowych grupach żywności: zbożach, roślinach strączkowych (np. fasoli, grochu, soczewicy, ciecierzycy), owocach, warzywach, mleku, mięsie i rybach. Samodzielnie produkuje on każdą kluczową kategorię żywności. Kolejne były Chiny i Wietnam, które produkowały wystarczającą ilość żywności w sześciu z siedmiu badanych grup. Trzy na pięć krajów nie produkowało na swoim terenie wystarczającej ilości żywności w co najmniej czterech z siedmiu grup. Mniej więcej jeden na siedem krajów, głównie w Europie i Ameryce Południowej, był samowystarczalny w pięciu lub więcej grupach. Co niepokojące, jedna trzecia nie jest w stanie produkować tylko dwie lub mniej grup żywności: 25 znajduje się w Afryce, 10 na Karaibach i 7 w Europie. Sześć krajów, głównie na Bliskim Wschodzie, nie produkowało na własne potrzeby wystarczającej ilości żywności z jednej grupy. Europa nie boryka się z żadnymi wyzwaniami z produkcją mleka, ponieważ kraje europejskie są w stanie zaspokoić swoje zapotrzebowanie na mleko. Nie dotyczy to jednak produkcji owoców. Żaden z krajów Europy Północnej nie jest w stanie pokryć nawet połowy swojego zapotrzebowania na owoce. Samowystarczalność pod względem warzyw różni się w poszczególnych państwach. Region Morza Śródziemnego jest samowystarczalny, ale Europa Północna miała trudności z produkcją warzyw. Kilka krajów europejskich opiera się tylko na jednym partnerze handlowym w zakresie większości swoich roślin strączkowych, orzechów i nasion. „Międzynarodowy handel żywnością i współpraca w tym zakresie mają zasadnicze znaczenie dla zdrowej i zrównoważonej diety. Jednak duże uzależnienie od importu z pojedynczych krajów może wiązać się z zagrożeniami”, wyjaśnia pierwszy autor badania Jonas Stehl, doktorant na Uniwersytecie w Getyndze, cytowany w komunikacie prasowym(odnośnik otworzy się w nowym oknie) uczelni. „Budowanie odpornych łańcuchów dostaw żywności jest niezbędne dla zapewnienia zdrowia publicznego”. Wraz ze wzrostem liczby ludności rosną również wymagania żywieniowe. Kraje europejskie nie miały trudności z zaspokojeniem popytu. Oczekuje się, że będą bardziej samowystarczalne w odniesieniu do roślin strączkowych, orzechów i nasion.
Ograniczona samowystarczalność i globalna współpraca
„Szoki klimatyczne przekształcają sektor rolnictwa i będą się nasilać”, komentuje Alexander Vonderschmidt, doktorant na Uniwersytecie w Edynburgu w komunikacie prasowym(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Otwarty handel i innowacje są niezbędne do zapewnienia zdrowej, niskoemisyjnej diety”. „W perspektywie średnio- i długoterminowej realokacja zasobów i inwestycje w technologie mogłyby znacznie zwiększyć zdolności produkcyjne”, dodają autorzy. „Postępy w rolnictwie i akwakulturze, takie jak inżynieria genetyczna, rolnictwo precyzyjne, rolnictwo w kontrolowanym środowisku i rolnictwo komórkowe oraz strategie (...) wskazują na potencjał zwiększenia krajowej produkcji żywności. Oparte na analizie zmian samowystarczalności w latach 2020-2032 prognozy sugerują, że prawie wszystkie kraje mają potencjał do poprawy samowystarczalności”.