Ochrona różnorodności biologicznej dzięki innowacyjnym narzędziom decyzyjnym
Nie ulega wątpliwości, że społeczeństwo jest w dużym stopniu zależne od zdrowych, prawidłowo funkcjonujących ekosystemów, a mimo to ochrona różnorodności biologicznej i łagodzenie zmiany klimatu nie zawsze są priorytetowo traktowane przez polityków i decydentów. „Tematyka związana z różnorodnością biologiczną w ostatnich latach z pewnością zyskała na popularności na wszystkich poziomach”, zauważa Pierre Bonnet(odnośnik otworzy się w nowym oknie), pracownik naukowy Francuskiego Centrum Badań Rolniczych na rzecz Rozwoju Międzynarodowego(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (CIRAD) w Montpellier. „Jednak nadal jest ona często traktowana jako kwestia drugorzędna, zwłaszcza w zestawieniu z bieżącymi problemami gospodarczymi lub politycznymi”. Jednym z wyzwań jest dostosowanie danych na temat różnorodności biologicznej do skali i tempa, w jakim podejmowane są decyzje.
Aplikacje wspomagające decyzje dotyczące różnorodności biologicznej
Aby zaradzić temu problemowi, uruchomiono finansowany ze środków Unii Europejskiej projekt GUARDEN(odnośnik otworzy się w nowym oknie), w ramach którego zespół pod kierownictwem Bonneta postanowił stworzyć aplikacje przeznaczone do wspierania procesu decyzyjnego i ochrony różnorodności biologicznej z myślą o przyszłości. Owocem ich prac jest system GUARDEN, który wykorzystuje najnowsze osiągnięcia w dziedzinie nauki obywatelskiej, uczenia głębokiego, obserwacji Ziemi (EO) i modelowania hybrydowego, oferując łatwo dostępne i użyteczne informacje. System ten opiera się na założeniu, że kwestie różnorodności biologicznej nie ograniczają się wyłącznie do ochrony gatunków, ale stanowią też podstawę usług ekosystemowych niezbędnych dla rolnictwa, regulacji stosunków wodnych i łagodzenia zmiany klimatu. Zespół projektu GUARDEN opracował aplikacje wspomagające podejmowanie decyzji, składające się z wielu komponentów analitycznych. Obejmują one identyfikację gatunków, mapowanie siedlisk i modelowanie scenariuszy. Zaletami tych komponentów są interoperacyjność i modułowość, dzięki którym użytkownicy mogą łączyć różne narzędzia potrzebne do podjęcia konkretnej decyzji i uzyskiwać indywidualnie dostosowane wyniki. „Aplikacje te powstały z myślą o wspieraniu planistów, decydentów i innych zainteresowanych stron w podejmowaniu decyzji dotyczących różnorodności biologicznej”, dodaje Bonnet. Narzędzia te zawierają wiele warstw technologicznych, w tym usługi obserwacji Ziemi i najbardziej zaawansowane modele sztucznej inteligencji (AI) umożliwiające identyfikację gatunków – na przykład klasyfikację zbiorowisk roślinnych na podstawie obrazów z georeferencjami bądź identyfikację gatunków ptaków na podstawie nagrań audio. „Podejścia te pozwalają na skalowalne, półautomatyczne monitorowanie różnorodności biologicznej w ekosystemach zarówno naturalnych, jak i zdominowanych przez człowieka”, mówi Bonnet. Aplikacje wspomagające podejmowanie decyzji są obecnie testowane w studiach przypadków dotyczących różnych sektorów, głównie planowania przestrzeni miejskiej i rozwoju infrastruktury.
Pomoc sztucznej inteligencji i obserwacji Ziemi w podejmowaniu decyzji
Jednym z najważniejszych osiągnięć jest wykazanie, że zaawansowane technologie, takie jak sztuczna inteligencja i techniki obserwacji Ziemi, mogą być wdrażane w sposób, który bezpośrednio wspiera podejmowanie decyzji uwzględniających kwestie różnorodności biologicznej. Udało się już wykazać ogromny potencjał, jaki tkwi w niektórych testowanych narzędziach, na przykład aplikacji GeoPl@ntNet(odnośnik otworzy się w nowym oknie), zarówno w dużych skalach, jak i w bardzo wysokiej rozdzielczości. Narzędzia opracowane w ramach projektu są również dostępne online(odnośnik otworzy się w nowym oknie), wspierając platformę wiedzy European Knowledge Commons i umożliwiając tworzenie kolejnych innowacji. „Niektóre z tych narzędzi testowaliśmy w warunkach innych niż europejskie, między innymi na Madagaskarze(odnośnik otworzy się w nowym oknie), aby sprawdzić skuteczność naszych podejść w całkowicie odmiennych uwarunkowaniach środowiskowych, politycznych i gospodarczych”, wyjaśnia Bonnet.
Rozwój światowej współpracy badawczej
Prace nad tymi narzędziami stały się impulsem do stworzenia dużej społeczności zaangażowanych osób z całej Europy. Wiele z tych narzędzi i usług jest obecnie dopracowywanych i testowanych we współpracy z instytucjami europejskimi i międzynarodowymi, takimi jak sieć Biodiversa+(odnośnik otworzy się w nowym oknie) czy Wspólne Centrum Badawcze (JRC), a także w ramach konsorcjum World Flora Online. „Współpraca ta pomaga kształtować system pod kątem nowych rzeczywistych zastosowań operacyjnych i lepszej integracji z polityką”, zaznacza Bonnet. „System jest rozwijany nie jako jednorazowy prototyp, ale jako elastyczna, ewoluująca infrastruktura, którą można dostosowywać w miarę pojawiania się nowych potrzeb”.
