Przyspieszenie postępów europejskiej biogospodarki
Do wyzwań związanych ze zwiększeniem adopcji innowacji w zakresie biogospodarki należy oddzielenie poszczególnych sektorów produktów biopochodnych i systemu żywnościowego, a także zdezagregowane instrumenty polityczne i działania rozproszone między ministerstwami i pod względem geograficznym. Celem finansowanego ze środków UE projektu ShapingBio(odnośnik otworzy się w nowym oknie) było lepsze zrozumienie obecnego stanu ekosystemu innowacji w biogospodarce poprzez włączenie interesariuszy(odnośnik otworzy się w nowym oknie) na wszystkich etapach procesu. Zdobytą wiedzę wykorzystano do opracowania wytycznych i zaleceń wspierających współpracę międzysektorową oraz harmonizację i skuteczność polityk w różnych regionach i dziedzinach oraz na różnych poziomach zarządzania.
Strategiczne podejście do biogospodarki
Zespół projektu ShapingBio przeprowadził kompleksowe mapowanie i analizę inicjatyw, struktur, instrumentów politycznych i luk w makroregionach UE, państwach członkowskich i sektorach. Ogólnie rzecz biorąc, proces ten wykazał, że wiele państw członkowskich i regionów podjęło znaczące kroki, których realizacja jest na różnych etapach, w celu ustanowienia strategicznego podejścia do biogospodarki. Zaobserwowano jednak różnice w ich podejściu do osiągnięcia bardziej kompleksowych i lepiej zintegrowanych ram polityk dotyczących biogospodarki. Państwa członkowskie różnią się na przykład pod względem udziału ministerstw i mechanizmów koordynacji między nimi. Ze względu na międzysektorowy, transformacyjny charakter i strategiczne znaczenie biogospodarki stwierdzono również, że negocjacje między podmiotami są kluczem do skutecznej koordynacji i zarządzania różnymi inicjatywami.
Transfer innowacji i technologii w biogospodarce
Jak zauważa koordynator projektu, Sven Wydra z Towarzystwa Fraunhofera Wspierania Badań Stosowanych(odnośnik otworzy się w nowym oknie): „Występują znaczne różnice między państwami członkowskimi pod względem programów i działań badawczo-rozwojowych w zakresie biogospodarki, patentowania, skalowania instalacji i rozwoju przemysłowego”. Uważa też, że w krajach Europy Środkowo-Wschodniej drzemie niewykorzystany potencjał, zatem przydatna byłaby między innymi ściślejsza współpraca z krajami na bardziej zaawansowanych etapach. Co więcej, biogospodarka jest wysoce heterogeniczna w poszczególnych państwach członkowskich, co stanowi zaletę, ale także wyzwanie, które należy wziąć pod uwagę w polityce i debatach mających na celu przyspieszenie wdrażania innowacji w dziedzinie biogospodarki. Stan biogospodarki poszczególnych krajów można sprawdzić w arkuszach informacyjnych dla poszczególnych krajów(odnośnik otworzy się w nowym oknie) opracowanych w ramach projektu ShapingBio. Wydra podkreśla, że sukces biogospodarki zależy od stopnia zaangażowania różnych interesariuszy w całym łańcuchu wartości: „Struktury współpracy, takie jak klastry, centra i platformy, są bardzo ważnymi pośrednikami i stymulują wymianę wiedzy”. Przejście od etapu laboratoryjnego i pilotażowego do skali przemysłowej jest krytycznym krokiem w łańcuchu innowacji i często napotyka przeszkody technologiczne, a także wyzwania związane z niejednorodnymi właściwości biomasy. Wydra zaznacza, że „niezbędna jest najnowocześniejsza infrastruktura pilotażowa i demonstracyjna oraz dalsze wsparcie finansowe dla innowatorów w całej Europie”.
Dostęp do finansowania i współpracy
Wszystkie państwa członkowskie dysponują programami finansowania, które można wykorzystać w projektach dotyczących biogospodarki. Zdaniem Wydry programy te są zazwyczaj otwarte dla zbyt wielu tematów badań, ale mogą nie „odpowiadać w wystarczającym stopniu na potrzeby podmiotów z branży biogospodarki i potencjalnej ciągłości działań rozwojowych na bardziej dojrzałych etapach”. W przyszłości należy podjąć kolejne kroki, które zapewnią lepszy dostęp do finansowania publicznego dla firm — mniej obciążeń administracyjnych i łatwiejsze wyszukiwanie programów — oraz środki mające na celu zmniejszenie ryzyka inwestycji prywatnych(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Współpraca z większą różnorodnością reprezentowanych grup interesariuszy w całym łańcuchów wartości biogospodarki jest równie ważna, jak działalność badawcza i przemysłowa. Tylko w ten sposób możemy poradzić sobie z odizolowanymi silosami w działaniach sektorowych i obszarach polityki oraz pod względem geograficznym i lepiej dostosować usługi świadczone przez platformy współpracy do szybko zmieniających się potrzeb ich członków” — podsumowuje Wydra. Analizy i inne wyniki(odnośnik otworzy się w nowym oknie) projektu ShapingBio można znaleźć na jego stronie internetowej.
