Mapowanie genów odpowiedzialnych za oporność na zapalenie gruczołu mlekowego
Przemysł nabiałowy jest cennym elementem europejskiej ekonomii rolniczej. Szacuje się, że stanowi prawie jedną piątą całkowitego dochodu z produkcji. Zapalenie gruczołu mlekowego jest najczęstszą przyczyną zachorowań u bydła mlecznego. Wpływa ono niekorzystnie na krowy, prowadząc do znacznego obniżenia poziomu produkcji mleka, co w najlepszym wypadku do prowadzi tylko do wstrzymania dojenia. W sytuacjach szczególnych jednak może być konieczny odstrzał zwierząt. Wszystkie te aspekty rzecz jasna mogą być druzgocące w skutkach dla dochodów rolników. Olbrzymie znaczenie w walce z chorobą mogą mieć środki kontroli, takie jak udoskonalone programy hodowli i programy szczepień. Z genetycznego punktu widzenia stopień dziedziczenia choroby jest niski, a selekcja cech odpornościowych bardzo skomplikowana. Dlatego w znacznym stopniu ograniczono programy hodowli ukierunkowane na badanie odporności na zapalenie gruczołu mlekowego bydła. Na podstawie danych z krajów północnej Europy zebrano informacje o odporności genetycznej w nordyckich populacjach bydła. Na tej podstawie uczestnicy finansowanego przez UE projektu MASTITIS RESISTANCE postanowili opracować szczegółową mapę loci wpływających na zmiany oporności na zapalenie gruczołu mlekowego. Dzięki temu możliwe było opracowanie programów hodowli ukierunkowanych na introgresję loci cech ilościowych odpowiedzialnych za oporność na zapalenie gruczołu mlekowego. W ramach tej inicjatywy naukowcy z Roslin Institute w Szkocji skupili się na bydlęcym chromosomie 9 (BTA9 – Bos taurus 9). Ponadto poszerzono zakres wcześniejszych badań wykonywanych w tym laboratorium o mapowanie znaczników mikrosatelity i etykiety sekwencji ulegającej ekspresji (EST). W ramach projektu MASTITIS RESISTANCE dodano do chromosomu BTA9 kolejne 100 znaczników. Zastosowano technikę mapowania RH (ang. Radiation Hybrid) odpowiednią do dokładnego mapowania ze względu na precyzyjne umieszczanie znaczników na krótkich odległościach. Pierwszym krokiem było podzielenie znaczników na grupy o zbliżonych cechach. Następnie, korzystając z programu mapowania genetycznego Carthagene, opracowanego specjalnie dla mapowania RH, zidentyfikowano te grupy. Wykorzystanie programów hodowlanych jako dodatkowej broni w walce z zapaleniem gruczołu mlekowego oznacza uzyskanie trwałych mechanizmów odporności na zachorowanie. Przyczyni się to do umocnienia systemów, których założeniem jest hodowla zdrowych sztuk bydła. Co więcej, może to być pomocne w zatrzymaniu wzrostu odporności na antybiotyki, których zwiększone dawki są podawane w celu zahamowania zachorowań.
