Modyfikacja rytuałów godowych owadów ograniczy rozprzestrzenianie się chorób
Nieleczona leiszmanioza trzewna (VL) jest śmiertelna, podczas gdy odmiana skórna (CL) może doprowadzić do oszpecenia twarzy. Obecnie nie są dostępne żadne szczepionki. Celem projektu "Wektorowa kontrola przenoszenia leiszmaniozy trzewnej i skórnej" (VCVCL) jest rozważenie obaw wysuniętych przez UE i Światową Organizację Zdrowia (WHO) dotyczących implikacji tych chorób. Ogólnym celem było opracowanie wektorowej strategii kontroli przenoszenia choroby przez muchę piaskową. Podczas eksperymentów laboratoryjnych naukowcy zamierzali ustalić, jakie czynniki powodują przyciąganie osobników żeńskich i męskich u obu gatunków muchy piaskowej. Innym celem badania było określenie wieku dorosłych osobników męskich lub żeńskich wytwarzających feromony, a następnie wieku osobników najbardziej reagujących na feromony. Metoda ta miała wyjaśnić rolę feromonów i opracowanie strategii ich wykorzystania w ograniczeniu rozprzestrzeniania się choroby. Partnerzy projektu zamierzali również ustalić miejsce wytwarzania feromonów przez owady odległość, z jakiej mogą przyciągać osobniki przeciwnej płci. Phlebotomus perniciosus i Phlebotomus papatasi to gatunki muchy piaskowej przenoszące leiszmaniozę trzewną i skórną. W wyniku badań P. perniciosus ustalono, że gatunek ten nie wytwarza feromonu. Zespół projektu VCVCL w wyniku wszechstronnych badań nad gatunkiem P. papatasi jednoznacznie wykazał, że jego osobniki męskie wytwarzają feromony. Feromon wabiący żeńskie osobniki P. papatasi w wieku 1–3 dni jest wytwarzany przez osobniki męskie P. papatasi w wieku 1–3 dni. Podczas eksperymentu przeprowadzonego w terenie w Tunezji naukowcom udało się zwabić żeńskie osobniki P. papatasi do pułapek z niewielką liczbą osobników męskich i żeńskich. Co interesujące, osobniki żeńskie nie były wabione przez pułapki z większą liczbą osobników męskich i żeńskich. Wyniki badań potwierdzają, że feromon jest efektywny na odległość około trzech metrów. Nie udało się jednoznacznie zidentyfikować lokalizacji, w których owady wytwarzają feromon. Członkowie zespołu skoncentrowali się więc na interakcjach osobników męskich z żeńskimi w celu ustalenia, jakie zdarzenia występują w czasie od godów do połączenia w pary. Wyniki projektu VCVCL są użyteczne dla dalszych badań, które zidentyfikują skład chemiczny feromonu wpływającego na zachowanie dzikich populacji P. papatasi. Informacje te można też wykorzystać do opracowania i wdrożenia strategii wektorowej kontroli rozprzestrzeniania się choroby.
