Słodki owoc czerymoja
Flaszowce peruwiańskie, zwane też czerymoja, drzewa z rodziny flaszowcowatych, rosną w niektórych częściach Ameryki Południowej, a jego owoce są bardzo smaczne. Celem finansowanego ze środków UE projektu o nazwie "Wspieranie zrównoważonych systemów produkcji owoców czerymoja w Ameryce Łacińskiej poprzez określenie, ochronę i wykorzystanie lokalnego zróżnicowania zasobów genowych" ('Promotion of sustainable cherimoya production systems in Latin America through the characterisation, conservation and use of local germplasm diversity' - Cherla) było stworzenie zrównoważonych systemów uprawy drzew czerymoja w Boliwii, Ekwadorze i Peru. Uczestnicy projektu zbadali rodzime rośliny oraz sposoby wspierania zdrowych upraw drzew czerymoja w rejonie Andów. We wczesnych fazach projektu dokonano oceny lokalnego zróżnicowania drzew czerymoja, przy użyciu najnowocześniejszych narzędzi molekularnych oraz systemów informacji geograficznej ('geographic information systems' - GIS). Zgromadzono zarówno lokalne, jak i krajowe odmiany drzewa i ziaren. Powyższy materiał roślinny udostępniono innym badaczom, którzy chcieli uczestniczyć w realizowaniu celów projektu. Równocześnie, w ramach projektu Cherla, podjęto wyzwania stojące przed lokalnymi rolnikami, dotyczące opracowania zrównoważonych metod uprawy flaszowców peruwiańskich, poprzez dostarczenie wytycznych w zakresie ulepszonego zbierania plonów, przetwarzania ich a także komercjalizacji. Na poziomie technicznym uczestnicy projektu Cherla dokonali oceny interesujących pod względem komercyjnym zasobów genetycznych pochodzących z Ekwadoru, Peru i Hiszpanii, a także przeprowadzili badania DNA, obejmujące proste sekwencje powtarzalne ('simple sequence repeats' - SSRs). Powyższe działania umożliwiły naukowcom określenie i zbadanie różnorodności genetycznej pośród uprawnych, półuprawnych oraz dzikich drzew czerymoja. Stworzono bazę danych zawierającą stosowne opisy, którą udostępniono uczestnikom projektu, umożliwiając tym samym sprawną wymianę informacji w powyższym zakresie. W ramach projektu opracowano ponadto kompletny zbiór materiału genetycznego drzew czerymoja oraz nakreślono metodę zbierania owoców oraz ulepszania sposobów ochrony. Dzięki informacjom satelitarnym przeprowadzono analizę przestrzenną, mającą na celu stworzenie map różnorodności, ognisk oraz pochodzenia drzew czerymoja. Przeprowadzono także badania dotyczące biologii reprodukcyjnej, utrudnień, szkodników (zwłaszcza muszek owocowych) oraz innych, kluczowych zagadnień. Prace projektowe pozwoliły skutecznie zoptymalizować produkcję na różnych obszarach pilotażowych, czemu towarzyszyły warsztaty, inicjatywy oraz współpraca z lokalnymi rolnikami. W ramach projektu rolnikom, technikom oraz profesjonalistom zaangażowanym w produkcję i marketing owoców czerymoja dostarczono wyczerpujące podręczniki, obejmujące ulepszone techniki w zakresie szkółek. Skutkiem powyższych działań może być powstanie zdrowszego i solidniejszego rolnictwa na tych odległych obszarach oraz ich rozwój gospodarczy.
