Renowacja dzieł sztuki bez ich niszczenia
Stratygrafia, tj. badanie wewnętrznych warstw obrazu, jest dla historyków źródłem wielu istotnych informacji. Jeszcze do niedawna, aby poddać renowacji, a nawet po prostu zbadać zabytkowe dzieło sztuki, konieczne było pobranie mikropróbki przy pomocy inwazyjnej procedury spektroskopii analitycznej. Ponieważ wiele dzieł sztuki jest niezwykle cennych lub bardzo delikatnych, nawet takie mikropróbki mogą wyrządzić im poważne szkody. Aby uniemożliwić dalsze niszczenie bezcennych dzieł, autorzy projektu "Nowy i zintegrowany przenośny nieniszczący system analityczny do dokumentacji dzieł sztuki" (Infrartsonic) opracowali całkowicie nieinwazyjną metodę pozwalającą określić profil obrazu. Nowa przenośna technologia umożliwia także uzyskanie informacji na temat rozmieszczenia pigmentów w poszczególnych warstwach obrazu. Mikroskopia akustyczna w połączeniu ze spektroskopią odbicia rozproszonego pozwala uzyskać kompletny profil głębokości i mapę pigmentów w każdej z warstw. Wykorzystując ultradźwięki o bardzo wysokiej częstotliwości, mikroskopy akustyczne działają w sposób nieinwazyjny i penetrują nawet najtwardsze materiały, tworząc obrazy cech wewnętrznych, w tym uszkodzeń takich jak pęknięcia czy rozwarstwienia. Spektroskopia pozwala określić, które pigmenty występują w obrazie i w jakim położeniu. Do mapowania pigmentów stworzono specjalne algorytmy oparte na teorii Kubelki-Munka. Opracowany system, obejmujący także odbicia światła od warstw obrazu, potrafi wykryć wszelkie podmalówki i wcześniejsze próby renowacji, które stanowią bezcenne informacje zarówno dla historyków, jak i konserwatorów. Finalny produkt to trójwymiarowy model przestawiający strukturę obrazu w dowolnie wybranym obszarze. W różnych laboratoriach konsorcjum Infrartsonic zbudowano trzy urządzenia prototypowe. Na stronie internetowej http://www.infrartsonic.org/Default.aspx można znaleźć szczegóły techniczne systemu, a także listę pokrewnych artykułów naukowych. Technologiczne osiągnięcia projektu Infrartsonic, w tym nieinwazyjność i przenośność systemu, będą bez wątpienia nieocenione dla ochrony światowych dzieł sztuki. Pracownicy muzeów i archeolodzy będą mogli analizować i poddawać renowacji zabytkowe obrazy bez obawy o ich nieodwracalne uszkodzenie.
