Wyboista droga do dyskursu prawnego
Dyskurs prawny to istotny składnik element udoskonalania i standardyzacji praw UE, jednak rozdrobnienie badań, problemy językowe, czy nawet kwestie filozoficzne uniemożliwiały jak dotąd skuteczne scalenie tej dziedziny. W ramach projektu finansowanego przez UE "Dyskursywność. Filozoficzna analiza historii prawa" (LEGAL Discursivity) skupiono się na opracowaniu klarowniejszej definicji dyskursywności prawnej, otwierając drogę ku bardziej precyzyjnej teorii normatywnej i praktycznej racjonalności. W ramach projektu badano, czy złe zrozumienie semantyki prawnej nie wynika z błędnej filozofii języka będącej jego podstawą. Analizowano, jak eksperci usiłują łączyć pozajęzykową sprawiedliwość z koncepcją przyrody, życia, uzasadniania i innymi koncepcjami. Projekt LEGAL Discursivity zakwestionował dotychczasowe stanowisko literatury w tym przedmiocie, przedstawiające zagadnienie to głównie w sposób retoryczny, komunikacyjny, formalny i dość nieuporządkowany. Członkowie projektu opowiedzieli się za bardziej nowoczesnym ujęciem tematu i skupili się na samej naturze rozumowania praktycznego. Dodatkowo, zespół zastosował bardziej interdyscyplinarną metodologię obejmującą dogłębną analizę swoistości logiki naturalnej, tj. języka, w przeciwieństwie do logiki formalnej. W podejściu tym uwzględniono także dostępną literaturę dotyczącą teorii prawnej na temat dyskursywności oraz porównanie filozofii prawa autorstwa Ricoeura i Habermasa. Wykazano, jak w literaturze dotyczącej teorii prawnej na temat dyskursywności nie rozumie się istoty interpretacyjnego, to jest hermeneutycznego, wymiaru języka prawnego. Po przeanalizowaniu rozmaitych punktów widzenia i kwestii, członkowie projektu LEGAL Discursivity wywnioskowali, że język ma znaczenie centralne dla praktycznego rozumowania. Osiągnięto to poprzez podkreślenie roli przekładu jako istoty dyskursywnej koncepcji sprawiedliwości. Innymi słowy, zgłębiając logikę formalną, naturalny język i semantykę dyskursywną, projekt ukazał, dlaczego uzasadnienie nigdy nie będzie w pełni sformalizowane ani zredukowane do argumentacji. Pokazuje to, w jaki sposób próba radykalizacji filozofii sprawiedliwości pozajęzykowej nie daje pełniejszego zrozumienia problemu poprzez pojęcie poznania "życia". Wreszcie, autorzy projektu LEGAL Discursivity zwrócili uwagę, że filozofia przekładu powinna zająć się zjawiskiem współczesnej teorii sprawiedliwości (praktycznego rozumowania), wspierając elastyczny dialog międzykulturowy w tym zakresie. Zagadnienie to postrzegane jest jako szczególnie użyteczne w erze cyfrowej: otwiera bowiem możliwości wymiany opinii na temat dyskursu prawnego i pozwala cywilizacji zbliżyć się o krok do zrozumienia jej prawdziwej natury i definicji.