Związek pomiędzy rozregulowaniem układu odpornościowego a zaburzeniami nastroju
Nieprawidłowa aktywacja układu odpornościowego wydaje się osiową przyczyną powstawania zaburzeń nastroju. Przewlekłe stany zapalne w pewnych obszarach mózgu, odpowiedzialnych za regulacje nastroju, mogą powodować rozchwianie nastroju, wynikające z zaburzeń hormonalnych lub metabolicznych. Aktywacja układu odpornościowego może na przykład zaburzać katabolizm tryptofanu, który jest ważnym prekursorem neuroprzekaźnika serotoniny. Finansowane przez UE badanie MOODINFLAME zostało zaprojektowane w celu przetestowania hipotezy, że wiele chorób psychiatrycznych i zaburzenia nastroju są spowodowane zwiększoną podatnością na zapalenie. Badano zaburzenia układu odpornościowego u pacjentów psychiatrycznych i w modelu choroby u myszy. Prowadzono też skanowanie mózgu i układu krwionośnego, aby oceniać zaburzenia immunologiczne. Przeanalizowano liczne próbki od pacjentów. Wyniki pozwoliły ustanowić związek pomiędzy zaburzeniami nastroju a podwyższoną liczbą monocytów, w których dochodziło do ekspresji zarówno genów pro- jak i przeciwzapalnych, oraz podwyższonym poziomem cytokin prozapalnych. Wszystkie te dane potwierdziły ogólny wzorzec zaburzeń immunologicznych u pacjentów z zaburzeniami nastroju. Co ciekawe, aktywizacja monocytów była czynnikiem ujemnie warunkującym wynik leczenia przeciwdepresyjnego. Prace na modelach zachowań depresyjnych u zwierzętach potwierdziły te wyniki. Zwierzęta wykazywały nadmierną aktywność immunologiczną i zaburzenia metabolizmu tryptofanu. Naukowcy zidentyfikowali trzy główne szlaki uczestniczące w zaburzeniach wzajemnych oddziaływań układów odpornościowego i dokrewnego. Te nieprawidłowe interakcje prowadziły do strukturalnych i czynnościowych deficytów w ważnych obszarach mózgu. Pod względem strategii leczenia część prac w ramach projektu MOODINFLAME obejmowała badania przesiewowe różnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych w modelach zwierzęcych. Projekt PSYCH-AID, który jest finansowaną przez UE kontynuacją projektu MOODINFLAME, ma na celu dalsze badanie takich leków z udziałem pacjentów z zaburzeniami nastroju. Podsumowując, wyniki badania mogą zrewolucjonizować metody leczenia zaburzeń psychiatrycznych. Powstałe narzędzia diagnostyczne będą niezwykle pomocne w tym celu, ponieważ ułatwią badania przesiewowe pozwalające wychwycić pacjentów, u których zaburzenia nastroju wynikają z rozregulowania pracy układu odpornościowego.
Słowa kluczowe
Zapalenie, rozregulowanie układu odpornościowego, limfocyty, zaburzenia nastroju, tryptofan, serotonina, psychiatria, monocyty, prozapalny, cytokiny, przeciwdepresyjny, niesteroidowe leki przeciwzapalne
