Współpraca zacieśnia więzi między badaczami z Europy Południowo-Wschodniej zajmującymi się historią nauki
Dostrzegając wyraźną potrzebę ponownego wyznaczenia miejsca nauki w społeczeństwie i zaangażowania szerokiego grona odbiorców, w ramach programu HPDST (Programme of History, Philosophy and Didactics of Science and Technology) połączono dwa pochodzące z Grecji interdyscyplinarne zespoły, których zadaniem było przeprowadzenie zaawansowanych badań w tym zakresie. Nadal istnieją jednak pewne słabe punkty, które utrudniają wykorzystanie pełnego potencjału zespołu i wspomaganie zrównoważonego rozwoju regionu poprzez działania naukowe i społeczne. W celu wzmocnienia inicjatywy HPDST Unia Europejska zdecydowała się sfinansować projekt HEPHAESTUS (Hellenic philosophy, history and environmental science teaching under scrutiny – He.P.H.a.E.S.T.U.S). W ramach projektu zorganizowano krótko- i długoterminową wymianę badaczy z europejskim centrami doskonałości oraz zatrudniono dwóch doświadczonych na arenie międzynarodowej pracowników naukowych, co wzmocniło zespół w strategicznych dziedzinach. Udało się również uzyskać fundusze na realizację trzech projektów badawczych: dwóch z zakresu relacji pomiędzy nauką a religią oraz jednego dotyczącego historii alchemii. W ramach projektu HEPHAESTUS nawiązano kilka strategicznych partnerstw, czego wynikiem było podpisanie siedmiu długoterminowych umów o współpracy międzynarodowej z sześcioma europejskimi instytucjami siostrzanymi oraz Chińską Akademią Nauk, jak również utworzono cztery sieci międzynarodowe, w tym jedną uznaną za sieć UNESCO. Zespół HEPHAESTUS zorganizował też wystawę Antikythera Mechanism poświęconą starożytnym osiągnięciom technologicznym. Wystawa została zaprezentowana w ośmiu krajach europejskich i pozwoliła przyciągnąć ważnych sponsorów. Współprodukowany wspólnie przez dwie europejskie i japońskie stacje telewizyjne film dokumentalny był emitowany na całym świecie. Do innych osiągnięć projektu należą m.in. utworzenie nowoczesnego portalu internetowego, opublikowanie kilku artykułów w czasopiśmie tematycznym Almagest oraz innych pismach naukowych, jak również rozwijanie nowych obszarów badań, w szczególności w zakresie relacji między religią a nauką. Do osiągnięcia celów założonych w projekcie przyczyniło się też zorganizowanie kilku międzynarodowych konferencji i warsztatów. Uczestnikom projektu HEPHAESTUS udało się rozszerzyć działania prowadzone w ramach programu HPDST o historię, filozofię oraz dydaktykę nauki i techniki. Ponadto wyniki projektu mają szerokie skutki społeczne, zwiększając dostępność wiedzy naukowej i kulturowej oraz usprawniając dialog między społeczeństwami o różnej historii kultury i tradycjach. Osiągnięcia te z pewnością przyczynią się do lepszej integracji Europy Południowo-Wschodniej z UE.
Słowa kluczowe
Historia nauki, filozofia, nauka w społeczeństwie, technologia, HEPHAESTUS