Współpraca UE z regionem Morza Czarnego w pełni rozkwitu
Region Morza Czarnego, stanowiący pomost między regionem Morza Kaspijskiego a Bałkanami, a także Bliskim Wschodem a Europą Północno-Wschodnią, odgrywa wyjątkowo strategiczną rolę w promowaniu współpracy naukowo-technologicznej. W ciągu ostatnich dwudziestu lat organizacja krajów Czarnomorskiej Współpracy Gospodarczej (BSEC) połączyła 12 państw członkowskich i krajów sąsiadujących, w tym Albanię, Armenię, Gruzję, Mołdawię, Rosję, Serbię, Turcję i Ukrainę. Organizacja umożliwiła nawiązanie współpracy między tymi krajami w dziedzinie badań naukowo-technologicznych, zachęcając do koordynacji między krajowymi i regionalnymi programami badawczymi ukierunkowanymi na region Morza Czarnego oraz umacniając współpracę z UE nad wspólnymi projektami. W tym kontekście finansowany przez UE projekt "Networking on science and technology in the Black Sea region" (BS-ERA.NET) skupił się na włączeniu regionu Morza Czarnego do europejskiej przestrzeni badawczej (EPB). Projekt ograniczył fragmentację EPB, umocnił synergię w strukturach międzyrządowych i spowodował zwiększenie wartości dodanej obecnych partnerstw w dziedzinie badań naukowo-technologicznych w regionie. Głównym celem projektu było określenie Programu Badawczego dla Morza Czarnego (BSRP) w kontekście współpracy międzynarodowej. W tym celu zespół wspierał wymianę informacji dotyczących krajowych i wielostronnych projektów w regionie, promując przejrzystość i identyfikując dobre praktyki w zakresie współpracy i współfinansowania. Wyszczególniono wspólne działania strategiczne realizowane w koordynowanych programach badawczo-rozwojowych, definiując wszelkie aspekty BSRP i uruchamiając pilotażowe wspólne zaproszenie do składania wniosków o dofinansowanie ze środków UE na realizację projektów. Zaproszenie to, będące głównym rezultatem projektu i aktualne do stycznia 2011 r., skupiało się na dziedzinach środowiska i energii oraz na nowych strategiach na rzecz rozwiązań zachowujących zasadę zrównoważonego rozwoju. A dokładniej, część dotycząca środowiska skupiała się na eksploatacji i transporcie zasobów mineralnych, w tym na oddziaływaniu na środowisko, a także na opcjach zapobiegania zanieczyszczeniom w wyniku składowania odpadów w strefach przybrzeżnych i obszarach turystycznych. Jednocześnie, część projektu dotycząca energii obejmowała produkcję wodoru z bogatych w H2S zasobów wodnych Morza Czarnego, a także technologie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla na rzecz bezemisyjnej produkcji energii. Łącznie, spośród 66 przedłożonych projektów, z których 56 spełniało warunki kwalifikowalności, ostatecznie wybrano i sfinansowano 11. W ten sposób wzmocniono współpracę w dziedzinie badań naukowo-technologicznych między państwami członkowskimi a krajami regionu Morza Czarnego, przybliżając koncepcję wspólnego finansowania projektów i inicjatyw międzynarodowych. Obecnie organizacja BSRP nadal wspiera realizację wspólnych projektów badawczych, promuje budowanie potencjału, zachęca naukowców do mobilności, jest motorem innowacyjności i wspomaga rozbudowę infrastruktur badawczych. Do jej zadań należy monitorowanie, prognozowanie, zapewnianie dostępu do informacji i rozpowszechnianie wyników badań, co stanowi doskonały przykład dobrych praktyk w dziedzinie badań w regionie. Oczekuje się, że pęd nadany przez projekt BS-ERA.NET doprowadzi do publikacji kolejnych zaproszeń do składania wniosków o finansowanie projektów. Pozwoli to stworzyć podstawy do realizacji kolejnych wspólnych inicjatyw w ramach współpracy badawczej, technologicznej i środowiskowej.
