Badanie punktów zwrotnych w Arktyce europejskiej
Prawie 50% arktycznego lodu morskiego już się stopiło, a badania wskazują na to, że na Ziemi nastąpił „punkt zwrotny” dotyczący całorocznej pokrywy lodowej w Arktyce. Punkty zwrotne prowadzą do istotnych zmian, określanych mianem przesunięcia warunków. W ramach projektu ATP (Arctic tipping points) analizowano dane w szeregach czasowych i prowadzono eksperymenty mające na celu ustalenie, czy dla kluczowych gatunków i procesów ekosystemowych w Oceanie Arktycznym istnieją klimatyczne punkty zwrotne. Naukowcy badali zmiany w temperaturze lodu i oceanu oraz konsekwencje przekraczania punktów zwrotnych i wpływ na gospodarkę. Przeprowadzono także modelowanie przyszłych punktów zwrotnych z wykorzystaniem biologiczno-fizycznego modelu sprzężonego wykorzystującego dane szeregów czasowych i analizy doświadczalne. Do testowania cech metod gospodarowania stosowanych na różnych łowiskach stworzono dwuwymiarowy model automatów komórkowych. Ponadto naukowcy badają optymalne strategie wydobycia ropy naftowej i gazu przy założeniu określonych cen i warunków pogodowych. Modele opracowane w ramach projektu ATP są zależne od trzech kluczowych czynników, takich jak dostępność wiarygodnych prognoz naukowych dotyczących przyszłych zmian w ekosystemie morskim Arktyki w reakcji na zmiany klimatu. Pozostałe dwa czynniki to opracowanie modeli wykorzystania zasobów w wymiarze regionalnym oraz skuteczny transfer wiedzy do systemów gospodarczych i politycznych. Zrozumienie punktów zwrotnych i ich wpływu na różnych poziomach ocieplenia może przynieść cenne informacje dla nowych porozumień międzynarodowych regulujących kwestie zmian klimatycznych. Inicjatywa ATP pozwoliła doradzić Międzyrządowemu Zespołowi ds. Zmian Klimatu (IPCC) na temat zrównoważonego zarządzania zasobami oraz efektów klimatycznych w różnych scenariuszach zmian klimatu. Opracowano też białą księgę z analizami dostępnych rozwiązań politycznych mających na celu zapobieganie przekroczeniu punktów zwrotnych. Dzięki projektowi ATP opracowano informacje dla decydentów politycznych, osób zarządzających, zainteresowanych stron i ogółu społeczeństwa dotyczące punktów krytycznych w ekologii i przesunięcia warunków, które mogą mieć miejsce w Arktyce w związku ze zmianami klimatycznymi. Ponadto wyniki badań pokazują, w jaki sposób ekosystemy będą reagować na realizacje celów UE dotyczących emisji.
Słowa kluczowe
Punkt zwrotny, pokrywa lodowa, przesunięcie warunków, ATP, zmiana klimatu