Prezentacje projektów - Luksemburg udowadnia, że "duże nie zawsze jest lepsze"
Powyższe wskaźniki są o tyle istotne, że dostęp do technologii TIK często jest powiązany z poziomem innowacyjności danego kraju. W 2011 roku 86 % populacji Luksemburga regularnie korzystała z Internetu (co najmniej raz w tygodniu), podczas gdy średnia dla UE wynosi 68 %. Luksemburg jest także liderem w zakresie e-inkluzji - 76 % osób niezamożnych posiada w tym kraju dostęp do Internetu (średnia dle UE wynosi 53 %). Nie ulega wątpliwości, że Luksemburczycy uczestniczą w rewolucji informatycznej, jednak jak duży wpływ mają oni na ewolucję tej gałęzi gospodarki? Jednym z wyznaczników mogą być wydatki przedsiębiorstw oraz instytucji państwowych na prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie TIK. Wydaje się, że w powyższym zakresie Luksemburg plasuje się poniżej europejskiej średniej. Jednak nie ulega wątpliwości, że luksemburska społeczność badawcza, będąca aktywnym uczestnikiem szeregu krajowych i europejskich projektów i inicjatyw technologicznych, pragnie zmienić obecny stan rzeczy. Na poziomie krajowym luksemburskie Publiczne Centrum Badawcze Gabriel Lippmann koncentruje się na stosowanych badaniach naukowych, rozwijaniu technologii, a także na ich transferze oraz na szkoleniach wysokiego poziomu. Centrum Gabriel Lippmann specjalizuje się w technologii innowacyjnych materiałów, w tym w nanotechnologii, zarządzaniu zasobami naturalnymi oraz w technologiach wspierających społeczeństwo informacyjne. Wyjście z cienia Luksemburczycy z pewnością dostrzegli korzyści, jakie niesie ze sobą szerokopasmowy dostęp do Internetu w domu oraz, w coraz większym stopniu, dostęp mobilny, za pośrednictwem smartfonów. Jednak dla wielu ludzi, zwłaszcza zamieszkujących oddalone obszary Europy, Internet szerokopasmowy nie jest dobrem ogólnodostępnym. Światłowody oraz pozostała infrastruktura, niezbędna do zapewnienia dużej przepustowości, wspierającej handel elektroniczny oraz pobieranie filmów, to często zbyt zbyt duży wydatek, wymagający poważnych zmian. Nawet uwzględniając rozwiązania mobilne, wspierające transfer szerokopasmowy na obszarze sieci dostępowej ('last mile'), niektóre regiony są wciąż poza zasięgiem szybkiego Internetu. Naukowcy postanowili wykorzystać łączność satelitarną (Satcom), w celu wypełnienia tej tzw. "luki szerokopasmowej". Jednak najpierw należy rozwiązać pewien problem. Nowe usługi i technologie, np. telewizja cyfrowa, usługi ratunkowe oraz rozwiązania z zakresu śledzenia towarów podczas transportu, wymagają przydzielenia części coraz bardziej zatłoczonego pasma radiowego. Przedstawiciele władz dokonali podziału spektrum, jednak istnieją także ograniczenia fizyczne, dlatego naukowcy muszą znaleźć lepsze sposoby optymalizacji pasma przesyłowego, w celu wygospodarowania miejsca na nowe usługi internetowe Satcom. W powyższym kontekście przeprowadzono europejskie badanie Corasat , w którym uczestniczył między innymi Uniwersytet Luksemburski. Uczestnicy inicjatywy Corasat badali, opracowywali oraz prezentowali kognitywne techniki radiowe, które można porównać z sieciami neuronowymi. Celem powyższych prac było zoptymalizowanie systemów Satcom pod kątem wykorzystania i współdzielenia pasma przesyłowego. Według uczestników projektu podejście kognitywne udowodniło już swój potencjał w kontekście systemów naziemnych. Jednocześnie zapewnienie dostępu szerokopasmowego wszystkim obywatelom wymaga zastosowania techniki Satcom, która pozwala dotrzeć na obszary, gdzie rozwiązania kablowe i komórkowe są zbyt drogie. W związku z tym uczestnicy projektu Corasat łączą ze sobą powyższe elementy, analizując scenariusze oraz studia przypadków, skupiając się na zastosowaniach szerokopasmowych oraz uwzględniając pozostałe usługi, takie jak interaktywne nadawanie oraz zastosowania wąskopasmowe, w przypadku których kognitywne techniki radiowe mogą pozwolić zoptymalizować wykorzystanie pasma. Skromni liderzy Heinrich Johann Nepomuk von Crantz nie jest osobą, o której słyszy się na co dzień, jednak był on jednym z pionierów promocji higieny, długo zanim w pełni udokumentowano zależność pomiędzy bakteriami a infekcjami. Ten luksemburski położnik, botanik oraz wykładowca opublikował w 18-tym wieku wiele dzieł, w tym 'Commentatio de instrumentorum in arte obstetricia historia utilitate et recta ac praepostera applicatione' (1757) oraz 'Materia medica et chirurgica' (1762). Być może jego osiągnięcia powinny być bardziej doceniane. To samo można powiedzieć o wielu innych sekretach dotyczących Luksemburga. Faktycznie, skromność to powszechna cecha luksemburskich naukowców, którzy odgrywają kluczową rolę w wielu innowacyjnych projektach. Przykładem może być projekt Artreat , kierowany przez firmę Sword Technologies, która opracowała narzędzia wspierające podejmowanie decyzji, zapewniające kardiologom klinicznym personalizowaną opiekę i doradztwo w czasie rzeczywistym, podczas operacji takich jak wszczepianie stentów, w celu otwarcia zablokowanych arterii. W ramach projektu Artreat stworzono trójwymiarowy model obliczeniowy układu sercowo-naczyniowego, dostosowywalny do potrzeb poszczególnych pacjentów, który może także pełnić funkcję realistycznego narzędzia szkoleniowego, przeznaczonego dla kardiologów. Firma Sword Technologies pełniła także rolę lidera projektu Smart-vei , którego celem było zaprojektowanie i opracowanie przenośnego, "predykcyjno-adaptacyjnego" systemu wspomagania kierowców, przeznaczonego dla inteligentnych pojazdów przyszłości. "W przypadku systemów proaktywnie wspomagających kierowców (i pasażerów), ludzkie intencje stanowią kluczową informację, niezbędną do stwierdzenia, czy działania systemu pomogą użytkownikowi, czy też mu przeszkodzą", zauważają uczestnicy projektu. Naukowcom uczestniczącym w projekcie Smart-vei udało się dokonać trudnego połączenia technologii i psychologii poznawczej. Technologia opracowywana w ramach projektu musiała w sposób ciągły monitorować nie tylko otoczenie i status pojazdu, ale także zachowania kierowców oraz ich zdolność do przetwarzania informacji. Podążaj za mną Kontynuując badania poznawcze, Uniwersytet Luksemburski uczestniczy w projekcie Contrast , którego celem było stworzenie interfejsów człowiek-maszyna ('human-computer interfaces' - HCI) oraz kognitywnych systemów wspierania nauczania, z myślą o maksymalnym zwiększeniu niezależności osób będących ofiarami udaru mózgu. Zespół projektowy planuje wypełnić "lukę dzielącą rehabilitację kliniczną i opiekę", dzięki łatwym w użyciu HCI, automatycznie dostosowującym się do potrzeb poszczególnych pacjentów. Natomiast finansowana ze środków UE sieć Digibic , której partnerem jest luksemburskie Publiczne Centrum ds. Badań Naukowych Henri Tudor, pomaga przedstawicielom europejskiego przemysłu twórczego opracowywać i wprowadzać na rynek technologie cyfrowe (zwłaszcza związane z dziedzictwem kulturowym oraz bibliotekami cyfrowymi). W ramach projektu promowane są wymiany oraz współdzielenie wiedzy i doświadczenia pomiędzy badaczami, wynalazcami, firmami MŚP, a także przedstawicielami przemysłu i firm finansowych z tej gałęzi gospodarki. Dr Joshua Reiss, pracownik londyńskiego uniwersytetu Queen Mary, podkreśla zasługi sieci Digibic, która umożliwiła jego zespołowi znalezienie inwestora gotowego zapewnić środki finansowe, pozwalające wprowadzić na rynek system automatyzacji produkcji muzyki, opracowany uprzednio w ramach finansowanego przez UE projektu z zakresu kultury cyfrowej Easaier . Wypowiedź dr Reissa jest dostępna w Internecie . Powyższa sieć przyznaje ponadto nagrodę Digibic , która podkreśla wpływ udanego wdrożenia nowej technologii na wzrost oraz rozwój poszczególnych przedsiębiorstw w branży twórczej. Co więcej, partnerzy projektu Digibic opublikowali niedawno zarys planu stawienia czoła "największym wyzwaniom" (z punktu widzenia użytkownika końcowego), stojącym przed branżą twórczą. Ostateczny plan działania, przewidziany na rok 2013, pozwoli odpowiednio nakierować opracowywanie polityk dotyczących tej ważnej branży. Niezawodni partnerzy Podczas gdy przemysł twórczy spotyka się z definicji z dużym zainteresowaniem, inne branże są często mniej popularne i przyciągają uwagę dopiero, gdy coś pójdzie nie tak. Branża TIK odgrywa kluczową rolę w naszym codziennym życiu, gwarantując sprawne funkcjonowanie transportu naziemnego i lotniczego, a także sprawiając, że sieci energetyczne mogą zaspokajać stale zmieniające się potrzeby. Partnerzy z Luksemburga odgrywają ważną rolę w kilku projektach wymagających ogromnej precyzji, począwszy od systemów ostrzegawczych i systemów zapewniania bezpieczeństwa danych, aż po zarządzanie pasmem przesyłowym i łączność satelitarną. Przykładowo, w ramach projektu MICIE , którego partnerem była firma iTRUST Consulting, stworzono narzędzie służące do analizy ryzyka (predykcji) oraz system ostrzegawczy, który w czasie rzeczywistym rejestruje poziom zagrożenia infrastruktury krytycznej podczas "niepożądanych" zdarzeń. System ostrzegawczy, wykorzystujący oznaczanie kolorami, obejmuje hierarchię wartości progowych wraz z odpowiadającymi im działaniami, umożliwiając minimalizację zagrożeń związanych z potencjalnie niebezpiecznymi awariami systemu. Tymczasem naukowcy pracujący na Uniwersytecie Luksemburskim wspierają zespoły rozproszone po całej Europie w zakresie stawiania czoła nowym zagrożeniom z dziedziny bezpieczeństwa informacji. Powyżsi naukowcy opracowują rozbudowane narzędzia, które pozwolą lepiej przewidywać, priorytetyzować, a docelowo eliminować coraz bardziej wyrafinowane ataki na dane i systemy obliczeniowe. "Nowe ataki w inteligentny sposób wykorzystują różnorakie niedoskonałości organizacyjne, w tym bezpieczeństwo fizyczne oraz zachowania ludzkie", tłumaczą uczestnicy projektu. Ofiary muszą szybko decydować, które ataki stanowią największe zagrożenie i powinny zostać zablokowane. Narzędzia opracowywane dzięki wspieranemu przez UE projektowi Trespass pomogą organizacjom "odnaleźć się" w tym szybko ewoluującym środowisku. Dlatego zespół projektowy łączy wiedzę z zakresu nauk technicznych (jak bardzo narażone na atak są protokoły i oprogramowanie?) z wiedzą z dziedziny nauk społecznych (jak dużym zagrożeniem są wzorce zachowań ludzkich i dlaczego?), w celu wykrycia słabych punktów w obrębie organizacji i posiadanych przez nie infrastruktur, wizualizowania tych zagrożeń oraz wspierania użytkowników podczas wybierania najbardziej skutecznych metod przeciwdziałania. Luksemburskie organizacje prowadzą ponadto innowacyjne prace w różnych dziedzinach technologii, takich jak media sieciowe, oprogramowanie i usługi, mikro- i nano-systemy oraz systemy przeznaczone dla infrastruktury krytycznej. Podsumowując, w ramach obecnego Programu Ramowego UE (7PR) partnerzy z Luksemburga koordynują osiem projektów oraz uczestniczą w dodatkowych 28, wartych w sumie prawie 10 milionów euro. Ten niewielki kraj utrzymuje stały poziom uczestnictwa we wspieranych przez UE, multidyscyplinarnych projektach od czasu 5PR, stając się ważnym graczem w dziedzinie TIK w kontekście opieki zdrowotnej, energooszczędności, zarządzania oraz przedsiębiorczości, udowadniając, że duże nie zawsze znaczy lepsze. Projekty opisane w niniejszym artykule uzyskały wsparcie w ramach tematu Wspieranie Polityk TIK, będącego częścią Programu na rzecz Konkurencyjności i Innowacyjności ('Competitive and Innovation Programme' - CIP) lub też w ramach unijnych, Ramowych Programów badawczych. Odnośnik do projektu na stronie CORDIS: - informacje na temat projektu Artreat w bazie danych CORDIS - informacje na temat projektu Smart-vei w bazie danych CORDIS - informacje na temat projektu Contrast w bazie danych CORDIS - informacje na temat projektu Digibic w bazie danych CORDIS - informacje na temat projektu MICIE w bazie danych CORDIS - informacje na temat projektu Trespass w bazie danych CORDIS - informacje na temat projektu Corasat w bazie danych CORDIS - informacje na temat projektu Easaier w bazie danych CORDIS Pozostałe odnośniki: - strona internetowa Agendy Cyfrowej Komisji Europejskiej