Wymiana enzymu w leczeniu alfa-mannozydozy
Alfa-mannozydoza jest rzadką chorobą związaną z nieprawidłowym rozkładem polisacharydów. Jest to spowodowane przez mutacje w genie kodującym lizosomalny enzym alfa-mannozydazę (LAMAN) i prowadzi do upośledzenia umysłowego oraz śmierci we wczesnym dzieciństwie. Obecnie wymiana enzymu stanowi najbardziej obiecującą metodę leczenia większości lizosomalnych chorób spichrzeniowych. Polega ona na wprowadzeniu rekombinowanego enzymu do układu krążenia pacjenta, skąd jest wyłapywany przez komórki i wyrównuje niedobory lizosomów. Jakkolwiek, nie stworzono jeszcze protokołu wymiany enzymu skutecznego w przypadku alfa-mannozydozy. Zakres finansowanego przez UE projektu ALPHA-MAN objął stworzenie strategii terapeutycznej z użyciem rekombinowanego ludzkiego enzymu u pacjentów cierpiących na alfa-mannozydozę. Zespół projektu oparł swoje prace na działalności poprzedniego projektu HUE-MAN obejmującego produkcję na dużą skalę rekombinowanego ludzkiego enzymu i stworzenie protokołu wymiany enzymu. Położono nacisk na określenie optymalnej dawki leku do skorygowania zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego u myszy. Stworzono nowy mysi model choroby odtwarzający fenotyp ludzkiej alfa-mannozydozy. Wyniki leczenia myszy świadczyły o ogólnym złagodzeniu objawów związanych z mózgiem. Badacze poczynili również ciekawe obserwacje przedkliniczne dotyczące długoterminowych wyników wymiany enzymu, związane z odkryciem receptorów transportujących rhLAMAN poprzez barierę krew-mózg. Projekt HUE-MAN przeprowadził badania kliniczne u pacjentów cierpiących na alfa-mannozydozę w różnych ośrodkach europejskich, używając enzymatycznego produktu leczniczego rhLAMAN jako środka terapeutycznego. Podawanie enzymu było dobrze tolerowane u pacjentów i wiązało się ze statystycznie istotną poprawą szeregu biochemicznych i klinicznych punktów końcowych skuteczności. Dodatkowo poszerzono bazę danych mutacji związanych z chorobą o nowe dane od 27 dodatkowych pacjentów. Ostatecznie baza danych mutacji zawiera teraz genetyczne, biochemiczne i kliniczne dane od więcej niż 240 pacjentów. Generalnie, te informacje zapewniają wyczerpujący obraz genetycznej etiologii alfa-mannozydozy. Sukces projektu ALPHA-MAN w stworzeniu rhLAMAN do leczenia alfa-mannozydozy metodą wymiany enzymu został ogłoszony w prasie i przedstawiony w ramach prezentacji konferencyjnych. Metoda ta stanowi pierwszą swoistą i opartą na faktach terapię tej do tej pory nieuleczalnej choroby.
Słowa kluczowe
Alfa-mannozydoza, terapia wymiany enzymu, lizosomalne choroby spichrzeniowe, rekombinowany ludzki enzym
