Odpowiedź odpornościowa nieswoista a wirus HIV-1
Uczestnicy projektu CNKHIV (Characterization of NK cell distributions and functions in human tissues in HIV-1 pathogenesis), finansowanego ze środków UE, przyjrzeli się swoistym dla tkanek populacjom komórek oraz ich środowisku, aby dokładniej poznać podstawy molekularne zakażenia i rozprzestrzeniania się wirusa HIV. Uczeni scharakteryzowali nowy podzbiór limfocytów gamma-delta/NKp46pos, występujących fizjologicznie wyłącznie w nabłonku jelitowym. Charakterystyka fenotypu tej populacji limfocytów wskazuje na swoistą ekspresję wzorca receptorów. Analiza z użyciem mikromacierzy ujawniła zmniejszoną ekspresję genów związanych z sygnalizacją TCR z reakcją anergiczną w wydzielaniu i cytolizie IFN-gamma, co wskazuje na ich hamującą regulację. Wyniki badań wskazują na znacząco zmniejszoną częstotliwość tej populacji komórek u pacjentów z przewlekłym stanem zapalnym. Sugeruje to, że ten podzbiór limfocytów uczestniczy w utrzymaniu homeostazy, a ich utrata może mieć znaczenie dla wielu chorób ludzkich, w tym zakażenia HIV. Naukowcy zajmowali się też nefropatią towarzyszącą zakażeniu HIV (HIVAN) i poddali ocenie ekspresję różnych cząsteczek, w tym receptorów specyficznych dla komórek dendrytycznych (DC-SIGN). Na potrzeby analizy tkanek wykorzystano hybrydyzację in situ przy pomocy sondy anti-DC-SIGN mRNA. Wyniki tych badań potwierdzono przy pomocy analizy metodą mikroskopii konfokalnej. Uzyskane dane wskazują na znaczącą ekspresję receptorów DC-SIGN w około 20% kłębuszków nerkowych oraz w pierwotnych kulturach komórek podocytarnych. Rezultaty projektu CNKHIV sugerują wyraźnie, że DC-SIGN przechwytuje HIV-1 w celu włączenia do podocytów, które mogą dokonywać ekspresji receptora DC-SIGN. Ponadto ekspresja receptora DC-SIGN in vivo może odgrywać kluczową rolę w tworzeniu zbiornika HIV swoistego dla nerek oraz rozprzestrzeniania się wirusa. Naukowcy zbadali też rolę rozpuszczalnego w surowicy receptora aktywatora plazminogenu typu urokinazy (suPAR) w rozwoju ogniskowego segmentalnego stwardnienia kłębuszków nerkowych (FSGS), spotykanego u nosicieli HIV-1. Wyniki tych prac wskazują, że suPAR hamuje ekspresję białka podocytu — nefryny. Jest ona niezbędna dla właściwego funkcjonowania nerkowej bariery filtracyjnej. Dalsze prace laboratoryjne dowiodły, że zwiększone stężenie znajdującego się w osoczu suPAR powoduje zmniejszenie modulacji nefryny w podocytach i wpływa na przepuszczalność kłębuszkową. Inaczej mówiąc, jest ono bezpośrednio powiązane z powstawaniem różnych schorzeń ludzkich, w tym nefropatii towarzyszącej zakażeniu HIV. Uczestnicy projektu CNKHIV scharakteryzowali nową populację komórek T gamma delta/NKp46 i różne czynniki swoiste dla tkanek, mające istotne znaczenie dla patogenezy HIV. Ta ważna wiedza może zostać wykorzystana w poszukiwaniach bezpiecznej i skutecznej szczepionki.
Słowa kluczowe
Komórki NK, HIV, odporność błon śluzowych, odpowiedź odpornościowa nieswoista, stan zapalny, HIVAN, DC-sign, podocyt
