W kierunku skuteczniejszej gospodarki leśnej
Lasy w Europie odgrywają kluczową rolę w aspekcie gospodarczym, społecznym i środowiskowym. Różne unijne i krajowe zasady zarządzania są często nieprzemyślane, nieskuteczne i nieadekwatne dla wszystkich zadań, jakie mają pełnić lasy. Celem finansowanego ze środków UE projektu INTEGRAL (Future-oriented integrated management of European forest landscapes) było zniwelowanie takich niespójności. Wprowadzono nową metodologię służącą znalezieniu równowagi w zakresie wykorzystania i ochrony lasów. Badania obejmowały trzy fazy, zastosowane były do 20 obszarów w 10 europejskich krajach. Pierwsza faza obejmowała analizę diagnostyczną kluczowych czynników społeczno-ekologicznych oraz barier zintegrowanej gospodarki leśnej. Następnie zespół zbadał 80 scenariuszy rozwoju opracowanych przez uczestników analizujących możliwe obrazy przyszłości na przełomie kolejnych 30 lat. Podczas końcowej fazy określono mapy drogowe w zakresie strategii zarządzania dla zintegrowanej i zrównoważonej gospodarki leśnej. Wyniki wskazały, że istnieją dwa główne czynniki mające wpływ na rozwój lasów. Pierwszym z nich jest własność publiczna lub prywatna i wynikająca z tego wielkość rezerw leśnych. Drugim czynnikiem były polityki i przepisy. Oba czynniki mają bezpośredni wpływ na gospodarkę leśną i same podlegają czynnikom zewnętrznym, np. światowy rynek drewna, rosnąca populacja i zmiana klimatu. Inne wyniki wskazują, że krajowe regulacje mają największe znaczenie dla przyszłej gospodarki leśnej. Analiza usług ekosystemowych pokazała, że we wszystkich z wyjątkiem sześciu scenariuszy oczekuje się zwiększonej podaży na dobra i usługi leśne. Naukowcy wysunęli wniosek, że możliwe jest świadczenie kilku rodzajów usług ekosystemowych. Zespół porównał bieżące zapotrzebowanie na usługi ekosystemowe z przyszłym zapotrzebowaniem. We wszystkich przypadkach skuteczna polityka będzie zależeć od zmiany na poziomie instytucjonalnym oraz w zakresie zasad gospodarki leśnej. Podmioty publiczne będą miały największy zakres odpowiedzialności, a UE będzie odgrywać drugorzędną rolę. Nowa metodologia opracowana w projekcie INTEGRAL, łącząca analizy polityk w dziedzinie lasów z modelowaniem gospodarki leśnej, zaowocowała skutecznym podejściem do zarządzania. Uzyskane wyniki wskazują na lepszą gospodarkę leśną i bardziej zrównoważone lasy.
Słowa kluczowe
Las, gospodarka leśna, INTEGRAL, zintegrowane zarządzanie, krajobraz
