Czuwanie nad wysoką i powtarzalną jakością wina
Kluczem do uzyskania doskonałego wina jest kontrola jakości na etapie fermentacji. Tradycyjne metody wymagają czasochłonnego preparowania i oczyszczania próbek, a dodatkowo są podatne na błędy ludzkie. Oznacza to, że małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) winiarskie szczególnie pilnie potrzebują niezawodnego narzędzia działającego w czasie rzeczywistym, które byłoby zarazem opłacalne i łatwe w użyciu. Prace nad stworzeniem takiego narzędzia zainicjował zespół finansowanego ze środków UE projektu VITISPEC. Czynna współpraca MŚP z badaczami i partnerami przemysłowymi umożliwiła zdefiniowanie potrzeb technologicznych. Następnie określono analityczne metody odniesienia dla parametrów fermentacji, między innymi stężenia alkoholu i cukru. Różne struktury chemiczne tych cząsteczek dają po oświetleniu światłem podczerwonym unikalne widmo pochłaniania światła. Zjawisko to wykorzystano w nowym narzędziu do monitorowania, które połączono z nową techniką próbkowania eliminującą potrzebę filtrowania próbek. Instalacja laboratoryjna narzędzia została rozbudowana do postaci wstępnego prototypu urządzenia nadającego się do wdrożenia w nowoczesnych zakładach winiarskich. Zastosowano modułową konstrukcję obejmującą jednostkę pomiarową, komputer, interfejs użytkownika oraz jednostkę do przetwarzania odpadów płynnych i środków czyszczących. Badacze sprawdzili skuteczność prototypu podczas winobrania w Hiszpanii, instalując urządzenie w zakładzie jednego z partnerów przemysłowych projektu. Narzędzie dokładnie określiło poziomy etanolu i cukrów ulegających fermentacji, jednak osiągnięcie podobnej skuteczności dla glicerolu i kwasów będzie wymagać dalszych prac. Członkowie konsorcjum mają nadzieję, że dalsza rozbudowa prototypu doprowadzi do stworzenia komercyjnego systemu, który będzie stanowić opłacalne rozwiązanie dla MŚP i małych winiarni rodzinnych. Powinno to poprawić jakość i powtarzalność cech win produkowanych w takich zakładach, co umocniłoby pozycję mniejszych producentów na rynku, a pośrednio również pozycję Europy jako światowego lidera w produkcji wina. Opracowane narzędzie mogłoby też znaleźć zastosowanie w produkcji piwa, destylatów, winiaków, likierów i soków.
