Szukanie związków między chorobami tikowymi a infekcjami
Choroby tikowe są bardzo częste i obejmują nagłe, gwałtowne ruchy lub wybuchową wokalizację. Te objawy neuropsychiatryczne negatywnie wpływają na jakość życia pacjentów i ich rodzin. Często wymagają oni opieki i psychoterapii. Dowody naukowe sugerują, że w chorobach tikowych odgrywają ważną rolę obwody mózgowe i neuroprzekaźnictwo dopaminergiczne odpowiedzialne za kontrolę motoryczną i percepcję. Aczkolwiek dokładne mechanizmy molekularne i komórkowe jak dotąd nie zostały poznane. Głównym celem finansowanego przez UE projektu EMTICS (European multicentre tics in children studies) jest wyjaśnienie skomplikowanej etiologii chorób tikowych i rozwikłanie wzajemnej zależności między czynnikami środowiskowymi i genetycznymi. Uczestnicy projektu EMTICS konstruują infrastrukturę do badania chorób tikowych i tworzenia modeli ich przewidywania, na którą istnieje ogromne zapotrzebowanie. Partnerzy projektu przyjęli hipotezę, że choroby tikowe są powiązane z infekcjami Streptococcus z grupy A (GAS), oraz badają czynniki genetyczne, które mogą predysponować niektóre osoby do rozwoju tików. W tym celu prowadzone jest wielkoskalowe badanie kohortowe obejmujące chorych i ich krewnych pierwszego stopnia. Dodatkowe badanie sprawdza skuteczność leczenia antybiotykowego dzieci z tikami, u których stwierdzono GAS. Podczas prac na mysim modelu stwierdzono, że narażone na GAS myszy mają wzmożone zachowania powtarzalne i zachowawcze oraz zmniejszone stężenie serotoniny w korze przedczołowej. W korze przedczołowej, obszarze mózgu powiązanym z działaniami kompulsywnymi oraz kontrolą impulsywności, wykryto również wyraźnie podwyższone stężenie mleczanu — wskaźnika zapalenia. U myszy znaleziono też dowody na aktywność obrony immunologicznej — aktywowany mikroglej — w istocie białej międzymózgowia przedniego. Odkrycia te sugerują, że powtarzające się narażenie na GAS może wywołać odpowiedź zapalną w obszarach mózgu zaangażowanych w kontrolę motoryczną oraz zachowania powtarzalne, co skutkuje anomaliami behawioralnymi i neurologicznymi. Wydaje się, że badanie EMTICS pozwoli poznać etiologię i patologię zespołu Tourette’a, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych i innych chorób. Pomoże to zoptymalizować projektowanie celowanych metod zapobiegania i leczenia. Na przykład podawanie antybiotyków w połączeniu ze zmniejszeniem dawki odpowiednich leków wpływających na nastrój mogłoby w prosty sposób zrewolucjonizować leczenie. To mogłoby wyraźnie polepszyć jakość życia cierpiących na te schorzenia osób i ich rodzin.
Słowa kluczowe
Choroby tikowe, infekcja Streptococcus, modele przewidywania choroby, odpowiedzi immunologiczne, zespół Tourette’a
