20 lat serwisu CORDIS w sieci WWW Na dzień 7 listopada 2014 r. przypada dwudziesta rocznica aktywności internetowej CORDIS – Wspólnotowego Serwisu Informacyjnego Badań i Rozwoju. CORDIS to podstawowa, publiczna baza danych i portal Komisji Europejskiej do rozpowszechniania informacji o wszelkich, dofinansowywanych ze środków unijnych projektach badawczych oraz ich wynikach. Jak na Internet, CORDIS jest stary. Jest jednym z pierwszych serwisów UE poświęconych tej tematyce, bowiem poprzedza nawet sieć WWW i pierwszą witrynę stworzoną w CERN. Serwis CORDIS powstał z inicjatywy wydziału nazywanego wówczas DG XIII, na mocy decyzji Komisji z 1988 r. Pierwsze bazy danych CORDIS zostały uruchomione w dzień ESPRIT w listopadzie 1990 r., w ramach programu VALUE, realizowanego z budżetu trzeciego programu ramowego w zakresie badań naukowych (3PR). Użytkownicy mogli przeglądać programy, projekty i publikacje B+R używając języka poleceń CCL po połączeniu się z serwerem ECHO (European Commission Host Organisation – baza danych Komisji Europejskiej). To oznaczało, że jedynie wykwalifikowani eksperci byli w stanie korzystać z serwera, a mimo to w ciągu pierwszego miesiąca zarejestrowano około 500 sesji użytkowników. Rok 1994 był dla CORDIS ważnym kamieniem milowym. Uruchomienie czwartego programu ramowego (4PR), a w jego ramach programu „Innowacje”, dało CORDIS kolejny, wyraźny mandat. Migracja do nowej, otwartej architektury (unixowych baz danych Fulcrum, serwerów sieciowych i ftp) ułatwiła wprowadzanie wielu nowych funkcji: przyjaznego dla użytkownika, windowsowego interfejsu (Watch-CORDIS) i serwisu WWW, który miał się stać dominującym medium rozpowszechniania. Domena www.cordis.lu została zarejestrowana 7 listopada 1994 r., a CORDIS stał się pierwszą, stałą witryną instytucji UE, po której – na początku 1995 r. – pojawił się serwer sieci WWW Europa. Do tego czasu CORDIS znacznie się rozbudował, oferując około 130 000 rekordów w dziewięciu bazach danych z ponad 11 000 zarejestrowanych użytkowników, inicjujących niemal 15 000 sesji miesięcznie. Dalszy intensywny rozwój nastąpił po uruchomieniu narzędzia internetowego, tak więc pod koniec 1996 r. CORDIS miał 24 000 zarejestrowanych użytkowników, wchodzących na strony internetowe około 300 000 razy w miesiącu. Po uruchomieniu w 1999 r. piątego programu ramowego w zakresie badań naukowych (5PR), CORDIS mógł się pochwalić 2,5 mln wizyt użytkowników rocznie. Wielkość i złożoność CORDIS rosła wraz z nowymi serwisami, takimi jak Technology Marketplace, portal Innowacje, europejska przestrzeń badawcza, ERAWATCH, moduł zarządzania kandydaturami ekspertów, serwis do zgłaszania wyników, wiadomości w języku polskim, obok normalnych serwisów prezydencji Rady i rodziny drukowanych publikacji CORDIS focus. Ten ambitny program doprowadził do upowszechnienia się treści internetowych wraz z pierwotnymi stale rozrastającymi się bazami danych, aby osiągnąć w 2010 r. ponad 400 000 rekordów i około 350 000 unikalnych użytkowników, którzy co miesiąc zaglądali na około 16 000 stron internetowych i pobierali około 500 000 dokumentów. Opracowanie naukowego portalu dla uczestników umożliwiło podniesienie użyteczności poprzez skupienie działań ukierunkowanych na uczestników (publikacja zaproszeń i składanie wniosków, zarządzanie projektami i sprawozdawczość, dokumenty referencyjne, eksperci itp.). Dzięki temu CORDIS może efektywniej koncentrować się na swoim pierwotnym celu dostarczania kompleksowych informacji na temat wcześniejszych i bieżących projektów B+R dofinansowywanych ze środków UE oraz dorobku i wyników wypracowanych w ramach tychże projektów. Na dzień dzisiejszy CORDIS zawiera informacje o ponad 100 000 projektów dofinansowanych ze środków UE, od jednych z najwcześniejszych badań prowadzonych w 1PR po planowaną publikację pojawiających się projektów programu „Horyzont 2020”. Główne repozytorium zawiera karty informacji o projektach, które także odsyłają za pomocą hiperłączy do publikacji dostępnych za pośrednictwem OpenAIRE. Opisy projektów są uzupełniane o streszczenia raportów sporządzane przez uczestników projektów, które to stanowią z kolei podstawę wielojęzycznych „wyników w skrócie”, przygotowywanych przez redaktorów naukowych, aby zadbać o większą przystępność wyników prac badawczych. Dalsze rozpowszechnianie zapewnia serwis „Wiadomości i wydarzenia”, w którym także zamieszczane są artykuły społeczności naukowej oraz stały magazyn research*eu nt. wyników, skierowany do tysięcy prenumeratorów oraz dostępny w formacie e-książki. Za kulisami, zarządzaniem CORDIS zajmuje się zespół Urzędu Publikacji Unii Europejskiej w Luksemburgu, jako część Dyrekcji ds. Rozpowszechniania i Ponownego Wykorzystania, który prowadzi także unijny Portal Otwartych Danych, EUR-Lex, TED, EU Bookshop, Whoiswho i Eurovoc. CORDIS jest monitorowany przez Wspólne Centrum Wsparcia Komisji Europejskiej, które odpowiada za skoordynowane wdrażanie programu ramowego „Horyzont 2020”. Zbliżająca się strategia KE w zakresie rozpowszechniania i wykorzystywania wyników badań zapewni spójne podejście w ramach programów badań naukowych i innowacji, przyświecając idei dalszej ewolucji serwisów CORDIS na przestrzeni kolejnych lat. Kraje Belgia, Luksemburg
