Naukowcy badający zmiany klimatu poszukują odpowiedzi w danych paleolitycznych
W erze, w której pochłonięci jesteśmy rozwiązywaniem poważnych problemów związanych ze zmianą klimatu, dokładne przewidywanie skutków antropogenicznych emisji gazów cieplarnianych ma kluczowe znaczenie. Ograniczeni dostępnością danych jakościowych naukowcy są w stanie tworzyć jedynie mało precyzyjne symulacje, co hamuje starania łagodzenia skutków zmian klimatu. Naukowcy finansowani prze UE, pracujący nad projektem "Quantifying Arctic responses to past climate change" (QUARCTIC) zaproponowali oparcie modeli reakcji na zmiany klimatu na prawdziwych danych paleolitycznych pozyskanych z warstw popiołów i skamieniałych owadów. Podczas nowatorskich badań przeanalizowali prehistoryczne gleby z Europy, Północnej Ameryki i Rosji. W ramach projektu przeanalizowano próbki gleb osadowych zawierające ochotkowate – wrażliwe na zmiany środowiskowe, skamieniałe owady. Celem było określenie, czy takie próbki mogłyby zostać wykorzystane do rekonstrukcji zapisów temperatur z okresu paleolitu. Naukowcy początkowo optymistycznie podchodzili do skamieniałych owadów, jednak wybrali inna metodę opartą na datowaniu prehistorycznych warstw popiołu (tefrochronologię). Znany pod nazwą tefra, popiół wyrzucany przez wulkany może przemierzyć tysiące kilometrów zanim osiądzie na warstwie gleby. Próbki rdzenia gleby zawierające tefrę datowane na 12 200 lat pobrano w północnym Uralu. Stanowiska w północno-wschodnich rejonach Ameryki Północnej zawierały popiół datowany na okres holocenu i późnego glacjału, który zgadzał się z próbkami znalezionymi w Grenlandii. Warstwa tefry odżelaziona na wyspach Brytyjskich oraz w Niemczech pasowała do innych grenlandzkich próbek wcześniej zidentyfikowanych jako pochodzących z prehistorycznych wulkanów Alaski. Nie spodziewano się tefry z Alaski w Europie, otwiera ona nowe możliwości badań. Dzięki pracom projektu odkryto, że stosowanie warstw popiołu do określania sekwencji czasowych nie jest powszechnie stosowaną metodą w Ameryce Północnej. Wynikiem prac jest odkrycie dwóch nowych regionów, w których można stosować badania tefrochronologiczne. Spowodowało to zainteresowanie tą wcześniej niepopularną techniką. Precyzyjne dane jakościowe oparte na lepiej rozumianych efektach prehistorycznych zmian klimatu udoskonalą symulacje reakcji na zmiany klimatu. Paleoklimatolodzy i ich skupieni na przyszłości koledzy opracowują bardziej drobiazgowe modele, natomiast dzięki wykorzystaniu tych samych danych paleolitycznych można przewidzieć efekty obecnych erupcji wulkanicznych. W ten sposób prehistoryczne popioły wykorzystane w projekcie QUARCTIC, wcześniej podróżujące po świecie dziś rozpoczęły podróż w czasie.
