Cząsteczki mikroRNA na wczesnych etapach rozwoju zarodkowego
Każdy typ komórki zawiera ten sam zestaw genów, umożliwiających wytwarzanie białek, z których zbudowany jest organizm. Proces doboru i wykorzystania produktów genów podlega ścisłej kontroli podczas rozwoju komórki, a jej los zależy od kombinacji zsyntetyzowanych białek. W tej regulacji uczestniczy mikroRNA – małe cząsteczki, które blokują tworzenie białek, na które nie ma zapotrzebowania. Finansowany przez UE projekt "microRNA regulation of apoptosis and differentiation during early mammalian development" (MEMD) obejmował badania nad rolą mikroRNA w rozwoju zarodka ssaków. Naukowcy skoncentrowali się na badaniu wpływu mikroRNA na sześciodniowe zarodki myszy. Stwierdzili, że sześć dni po zapłodnieniu mysie zarodki mają podobny zestaw mikroRNA do tego stwierdzanego w ludzkich komórkach macierzystych. Zawierają też mikroRNA, które występują w komórkach nowotworowych i związane są z progresją guza. Zidentyfikowano też szereg białek, których wytwarzanie jest hamowane przez mikroRNA na wczesnych etapach rozwoju zarodkowego. Tzw. białko Bim sprzyja śmierci komórki i jest zwykle wytwarzane w komórkach patologicznych, które muszą zostać wyeliminowane. Wytwarzanie białka Bim musi być blokowane w zdrowych komórkach i odpowiedzialne są za to pewne cząsteczki mikroRNA w embrionalnych komórkach macierzystych sześciodniowych zarodków. Co zaskakujące, wysoki poziom białka Bim nie powoduje śmierci embrionalnych komórek macierzystych trzydniowych zarodków. Dalsze badania potwierdziły, że embrionalne komórki macierzyste są czułe na działanie czynników indukujących śmierć komórki na dalszych etapach rozwoju. Wymagają obecności mikroRNA, hamujących tworzenie białek, które spowodowałyby ich śmierć. Ciekawym i potencjalnie użytecznym odkryciem jest podobieństwo (pod pewnymi względami) pomiędzy embrionalnymi komórkami macierzystymi a komórkami nowotworowymi. Ogółem, wyniki tego projektu stanowią ogromny wkład w wiedzę na temat procesów regulacji na wczesnych etapach rozwoju zarodkowego ssaków i przeżycia embrionalnych komórek macierzystych. Pomoże to zrozumieć takie choroby, jak nowotwory złośliwe, i opracować innowacyjne leki na bazie mikroRNA.
