Od pierwszych struktur kosmicznych do dzisiejszego wszechświata
W ciągu ostatnich dziesięcioleci wiedza w zakresie tworzenia się i ewolucji pierwszych struktur kosmicznych znacząco się poszerzyła za sprawą przełomowej infrastruktury umożliwiającej obserwacje z niespotykaną wcześniej precyzją. Co więcej, zaawansowane modele teoretyczne umożliwiły zbudowanie replik prawdziwego wszechświata i testowanie nowych koncepcji wpływu supernowych na galaktyki. Porównanie obserwacji i symulacji numerycznych jest istotne dla dokładniejszego zrozumienia tworzenia się galaktyk w hierarchicznym scenariuszu klastrowym. Finansowany ze środków UE projekt LACEGAL (Latin American Chinese European galaxy formation network) zrzeszył cieszących się światowym uznaniem ekspertów w celu wyjaśnienia tych wciąż niezrozumiałych kwestii. Projekt LACEGAL uwzględnił między innymi procesy, które regulują formowanie się gwiazd w czasie Hubble'a oraz wpływ formowania się galaktyki na właściwości materii międzygalaktycznej i międzygwiezdnej. Prace skupiały się również na nowych informacjach dotyczących wszechświata z bardzo dużym przesunięciem ku podczerwieni oraz wyzwania związane z nowymi zawansowanymi symulacjami numerycznymi. Głównym celem projektu było ułatwienie europejskim naukowcom odegrania głównej roli w pogłębieniu bieżącej wiedzy dotyczącej tworzenia się galaktyk i modelowania wzrostu struktury kosmicznej. W tym celu sieć LACEGAL nawiązała poza granicami Europy nowe partnerstwa z ośrodkami badawczymi w Chinach i Ameryce Łacińskiej, w których prowadzone były nowe fascynujące doświadczenia. W ciągu 4 lat działania sieci zorganizowano ponad 100 staży u partnerów w Chinach, Europie i Ameryce Łacińskiej. Wyniki wspólnych prac zostały opublikowane w ramach 35 artykułów i zaprezentowane na licznych międzynarodowych konferencjach i warsztatach. Co ważne, sieć LACEGAL ułatwiła europejskim naukowcom budowanie długotrwałych partnerstw z naukowcami na całym świecie, umożliwiając wykonywanie licznych symulacji numerycznych formowania się struktur kosmicznych. Do osiągnięć projektu można zaliczyć uzyskanie stypendium Newton Fund na kontynuację naukowej współpracy pomiędzy partnerami w Chile i Wielkiej Brytanii.
Słowa kluczowe
Struktury kosmiczne, wszechświat, galaktyki, tworzenie się galaktyk, LACEGAL
