Minimalizowanie skutków osuwisk
Niezależnie od tego, czy osuwiska wywoływane są czynnikami pochodzenia naturalnego, czy działaniami człowieka, są one zjawiskiem śmiercionośnym i destrukcyjnym pod względem finansowym. Z drugiej strony mamy wolno przemieszczające się osuwiska, które są zjawiskiem długotrwałymi i nie muszą stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego. Jednak te przemieszczające się wolno masy ziemi mogą powodować uszkodzenia infrastruktur sieciowych. Celem nadrzędnym projektu "Mechanism, modeling and forecasting of landslide displacements" (FOLADIS) było dogłębniejsze zbadanie mechanizmów rządzących osuwiskami i czynników wywołujących te zjawiska oraz opracowanie wiarygodnych metod przewidywania, które umożliwiłyby zapobieganie katastrofom oraz ograniczanie ich skutków. Skoncentrowano się na osuwiskach, w których występują głównie grunty spoiste, takie jak glina czy granit, wyróżniające się lepkością. Takie grunty mogą również być formowane lub kształtowane, a po wyschnięciu trudno jest je rozbić. Członkowie zespołu zgromadzili opisy przypadków wolno przemieszczających się osuwisk z całego świata, by zidentyfikować wspólne dla nich czynniki wyzwalające oraz mechanizmy powstawania problemów, a także by przewidywać ruchy masowe. Te opisy przypadków poddano następnie badaniom, by móc przewidywać ruchy masowe określonego typu, a także oceniać stabilność zboczy. Przewidywanie czasu wystąpienia problemu, czyli powstania osuwiska, znacząco zwiększyłoby możliwości oceny ryzyka oraz zarządzania związanymi z tym zagrożeniami. Badania laboratoryjne pozwoliły ustalić, na ile precyzyjne są metody przewidywania czasu wystąpienia problemów. Naukowcy opracowali wskaźniki progowe przemieszczania się zboczy, które mogą posłużyć do ustalenia poziomów alarmowych różnego stopnia oraz do stworzenia systemów wczesnego ostrzegania. Modele umożliwiające przewidywanie czasu powstania osuwiska mają decydujące znaczenie dla minimalizowania skutków tych zagrożeń naturalnych. Wyniki projektu FOLADIS usprawnią procedury i narzędzia umożliwiające przewidywanie czasu pojawienia się możliwych osuwisk i pomogą w eliminowaniu ich katastrofalnych skutków. Projekt wiele wniósł do badań nad fizycznymi właściwościami osuwisk i przyniósł zwiększenie świadomości społecznej w kwestiach związanych z zagrożeniami naturalnymi.
Słowa kluczowe
Osuwiska, ingerencja człowieka, wolno przemieszczające się osuwiska, przewidywanie, przemieszczenia osuwisk, zapobieganie katastrofom, grunty spoiste, ruchy masowe, przewidywanie czasu wystąpienia problemu, systemy wczesnego ostrzegania, modele predykcyjn
