Cukrzyca — obrazy na poziomie molekularnym
Obecnie, na całym świecie na cukrzycę choruje ponad 380 milionów ludzi, a Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje, że w najbliższej przyszłości będziemy świadkami 80% wzrostu śmiertelności związanej z cukrzycą. Koszt leczenia cukrzycy w poszczególnych krajach to od 2,5 do 15% rocznego budżetu służby zdrowia, co pokazuje, jak wielkiej wagi jest to problem. Bez wątpienia konieczne jest pogłębienie obecnej wiedzy na temat patofizjologii cukrzycy oraz opracowanie lepszych narzędzi do jej prognozowania i diagnozowania. Finansowany przez UE projekt BETATRAIN (European training network for excellence in molecular imaging in diabetes) miał na celu rozwiązanie tego problemu poprzez dostarczenie najnowocześniejszych komplementarnych technik obrazowania. Naukowcom udało się wykazać, że możliwe jest obrazowanie komórek beta in vivo i in vitro poprzez celowanie w glukagonopodobny peptyd-1 (GLP-1) za pomocą pozytonowej tomografii emisyjnej (PET) i tomografii emisyjnej pojedynczych fotonów (SPECT). Dodatkowo, opracowali nowatorskie środki kontrastujące do MRI oraz przeciwciała do mikroskopii fluorescencyjnej. Sprzęt diagnostyczny PET i SPECT zwalidowano na modelach transplantacyjnych wysepek trzustkowych. Pozwoliło to na zgromadzenie informacji na temat masy komórek beta i funkcji komórek beta. Jednocześnie, wykorzystane ligandy posłużyły jako obiecujące biomarkery cukrzycy do obrazowania komórek beta. W ramach projektu BETATRAIN przeszkolono również młodych naukowców w celu stworzenia interdyscyplinarnej wiedzy fachowej z zakresu cukrzycy i obrazowania molekularnego. Europejscy eksperci z różnych projektów FP7 (BETAIMAGE, ENCITE, VIBRANT, IMIDIA, MADEIRA) zajmujący się technikami obrazowania i cukrzycą przeprowadzili niezbędne szkolenia z zakresu badań i umiejętności praktycznych. Medycyna precyzyjna w leczeniu cukrzycy będzie wymagała nowatorskich metod, które w dużym stopniu polegają na czułym obrazowaniu. Efekty projektu BETATRAIN mają pomóc w profilaktyce, diagnozowaniu i leczeniu cukrzycy w leczeniu spersonalizowanym.
Słowa kluczowe
Cukrzyca, obrazowanie, komórki beta trzustki, GLP-1, PET, SPECT, MRI, biomarker
