Zintegrowana infrastruktura do badań historycznych
W projekcie CENDARI (Collaborative European digital/archival infrastructure) stworzono przyjazny badaczom system, obejmujący europejskie archiwa i zasoby historyczne. Historycy mogą skorzystać z tej platformy do uzyskania dostępu do międzynarodowych danych historycznych na potrzeby badań. Ta infrastruktura wirtualna powstała w styczniu 2016 roku. Obejmuje repozytorium, środowisko przygotowywania notatek i przewodniki po archiwach (ARG). Jest łatwa w użyciu i reaguje na potrzeby badaczy, umożliwiając też wielojęzykowe przeszukiwanie zasobów o różnym pochodzeniu. Oznacza to, że użytkownicy mogą definiować przebieg pracy i zajmować się dużymi zestawami danych, budując spersonalizowane środowisko badawcze, przestrzeń dzieloną między badania i nauczanie oraz narzędzia do tworzenia komentarzy. Uczestnicy projektu współpracowali z 168 instytucjami dziedzictwa kulturowego, aby zintegrować ich dane z repozytorium CENDARI, dzięki czemu katalog archiwum CENDARI zawiera około 830 000 zestawów danych. Ważnym osiągnięciem projektu są ARG, które ułatwiają dostęp do zbiorów, rozwiązywanie problemów w badaniach przeglądowych i korzystanie z bogatych zasobów katalogu archiwum. Zespół projektu przygotował łącznie 16 ARG dotyczących historii współczesnej (tj. na temat I wojny światowej) oraz 9 dotyczących historii średniowiecznej (tj. kultury średniowiecza). Opracowane narzędzia są dostępne online na podstawie otwartej licencji. Można je stosować osobno lub w połączeniu z innymi usługami w ramach infrastruktury projektu. Ponadto, inne projekty mogą korzystać z tego systemu integracji danych. Dzięki temu projektowi powstał też program międzynarodowego dostępu do danych na potrzeby początkujących naukowców, stymulujący rozwój badań historycznych nad średniowieczną kulturą europejską i I wojną światową. Program ułatwi dostęp do najważniejszych archiwów, wiedzy specjalistycznej i zbiorów instytucji współtworzących projekt CENDARI. Przyznano łącznie 28 stypendiów (dla tej samej liczby kobiet i mężczyzn) w ciągu 4 lat pracy projektu. Przekraczając ograniczenia związane z językiem i dostępem do zasobów fizycznych i cyfrowych, projekt stworzył zintegrowaną infrastrukturę, ułatwiającą badania historyczne. Środowisko CENDARI dostarcza nowych metod odkrywania znaczeń i zapewnia wydajniejsze generowanie wiedzy. Poszerzając zastosowania technologii o badania historyczne, projekt przyczynił się też do realizacji założeń Europejskiej Agendy Cyfrowej.
Słowa kluczowe
Infrastruktura badawcza, badania historyczne, dziedzictwo kulturowe, zasoby archiwalne, CENDARI
