Nowatorskie techniki zapobiegania osuwiskom, zwiększania gotowości na ich wystąpienie i usprawnienia reagowania
Uczestnicy finansowanego ze środków UE projektu LAMPRE (Landslide modelling and tools for vulnerability assessment preparedness and recovery management) zajęli się przeciwdziałaniem takim katastrofom poprzez tworzenie i stosowanie skutecznych technik oceny podatności gruntów na osunięcia, ograniczanie ryzyka, poprawianie gotowości i usprawnianie reagowania i akcji ratowniczych po wystąpieniu osuwiska. Partnerzy projektu zajęli się integrowaniem danych i technik satelitarnych z naziemnymi, aby wspomagać działania związane z ograniczaniem ryzyka osuwisk, przygotowaniami na ich wystąpienie oraz usuwaniem skutków i odbudową w narażonych obszarach. W tym celu rozwijano możliwości wykrywania i lokalizowania osuwisk, dokonywano oceny podatności na osuwiska, modelowano ruchy i prognozowano zachowanie osuwisk oraz oceniano potencjalny wpływ wystąpienia osuwisk na drogi. Prace zaowocowały stworzeniem siedmiu produktów i usług, w tym trzech map. Mapa inwentaryzacyjna osuwisk (LIM) pokazuje położenie, zakres przestrzenny i typ osuwiska w wybranym regionie. Zdarzeniowa mapa inwentaryzacyjna osuwisk (ELIM) wskazuje położenie i zakres osuwisk wywołanych przez określony czynnik naturalny. Model i mapa podatności na osuwiska (LSMM) przewiduje prawdopodobne miejsca występowania osuwisk na podstawie warunków terenowych. Usługa statystyk osuwisk (LStats) odgrywa kluczową rolę w modelowaniu zagrożeń osuwiskami, ocenie ryzyka oraz modelowaniu krajobrazów i erozji. Modele trójwymiarowych deformacji powierzchni umożliwiają szacowanie przemieszczeń osuwisk w skali stoku w trzech wymiarach, a modele wpływu osuwisk na drogi pozwalają badać różne możliwe scenariusze naruszania regionalnych sieci drogowych przez różne typy osuwisk. Ostatni z opracowanych produktów obejmuje materiały dydaktyczne i zasoby edukacyjne (LEdu). Wszystkich siedem produktów i usług przetestowano w Europie i poza jej granicami na stanowiskach o różnorodnych warunkach geograficznych i klimatycznych. Dokonano oceny zapotrzebowania użytkowników na takie produkty. Stwierdzono, że produkty LSMM i LStats są już gotowe do wykorzystania i wprowadzenia na rynek. Produkty ELIM, LIM i LEdu są bliskie gotowości, natomiast żaden z dwóch modeli nie jest jeszcze produktem dojrzałym. Przygotowano trzy strategie komercyjnego wykorzystania produktów. W ramach projektu LAMPRE wypracowano bardziej wyrafinowane i zaawansowane technicznie podejście do zapobiegania osuwiskom, przygotowywania się na ich wystąpienie i reagowania. Pozwoli to wszystkim zainteresowanym stronom skuteczniej przewidywać zagrożenia i potencjalne sytuacje kryzysowe oraz łagodzić ich skutki.
Słowa kluczowe
Osuwiska, modelowanie osuwisk, zarządzanie usuwaniem skutków, ograniczanie zagrożeń, mapa inwentaryzacyjna
