Jak niektóre czarne dziury pożerają masę kosmosu
Czarne dziury to pozostałości dawnych gwiazd, które zapadły się pod wpływem własnej grawitacji, stając się tak gęste, że nawet światło nie może się z nich wydostać. Mają one niespożyty apetyt na inną materię znajdującą się we wszechświecie i regularnie ją wchłaniają. SMBH znajdują się między innymi w galaktykach aktywnych (AGN) w centrach wielu galaktyk, w tym Drogi Mlecznej. Osiągnęły one pełne rozmiary bardzo wcześnie, a ich szybka akrecja przekracza jasność Eddingtona oznaczająca równowagę między grawitacją i uwalnianym promieniowaniem. Akrecja SMBH w galaktykach aktywnych trwa od dziesięcioleci do tysiącleci, co sprawia, że ich badanie jest niepraktyczne. Finansowany ze środków UE zespół badawczy zainicjował projekt "Timing and spectroscopy in the Eddington regime" (TASER), aby przeprowadzić kompleksowe badanie odpowiednich analogów w krótszych ramach czasowych, bliższych Ziemi. Podwójne czarne dziury (BHB) to układy, w których normalna gwiazda krąży wokół czarnej dziury, dostarczając materiału poddawanego przez dziurę akrecji. Czarne dziury w tych układach są tylko dziesięć razy bardziej masywne niż Słońce, a w tych mniejszych dziurach, które dokonują akrecji z szybkością równą lub bliską jasności Eddingtona, zachodzą zmiany w dużo mniejszej skali czasowej niż w przypadku supermasywnych czarnych dziur. Zespół postanowił zidentyfikować i zbadać wiele takich układów oraz ich wspólne właściwości dotyczące czasu i energii. Tuż przed rozpoczęciem projektu jeden z naukowców odkrył pierwszy pozagalaktyczny mikrokwazar w najbliższej nam galaktyce Andromedy. Mikrokwazary to BHB wypluwające potężne dżety plazmy przy wzroście tempa akrecji. Prace dowodzące, że mikrokwazar dokonywał akrecji z szybkością bliską jasności Eddingtona, opisano w publikacji na łamach prestiżowego czasopisma Nature. W późniejszych pracach badano, w jaki sposób dżet i materia napływająca mogą sprzęgać się, co stanowi jeden z najważniejszych elementów akrecji Eddingtona. Naukowcy ustalili, że zjawisko to można badać przy pomocy pozagalaktycznych mikrokwazarów w pobliskich galaktykach, które stanowią większą populację próbną niż obiekty w Drodze Mlecznej. Umożliwiło to zakrojone na szeroką skalę poszukiwanie dalszych mikrokwazarów pozagalaktycznych. Jednocześnie uczeni opracowali algorytmy do analizy cech spektralnych i czasowych tych źródeł. Dane spektralno-czasowe mają dostarczyć ważnych informacji na temat natury akrecji o tempie wyższym od jasności Eddingtona w czarnych dziurach, a tym samym rzucić światło na początki i ewolucję wszechświata.
