Ulepszone modelowanie narażenia na substancje chemiczne
Zrozumienie charakteru i skali narażenia ma kluczowe znaczenie dla poznania zagrożenia dla zdrowia ludzkiego ze strony zanieczyszczeń obecnych w środowisku. W kontekście coraz szerszej wiedzy na temat dróg narażenia oraz wpływu substancji chemicznych na ludzi potrzebne są nowe narzędzia, które umożliwią analizowanie coraz bardziej złożonych scenariuszy narażenia i pomogą prawodawcom w podejmowaniu decyzji. W ocenie zagrożenia dla zdrowia ludzkiego ocena narażenia jest często najsłabszym ogniwem łańcucha. Wynika to z szeregu czynników, takich jak brak zintegrowanych metod oceny kombinacji różnych czynników stresogennych, powszechne stosowanie nadmiernie konserwatywnych scenariuszy "najgorszego przypadku" zamiast narażenia wewnętrznego oraz brak narzędzi oceny niepewności/czułości do identyfikacji najważniejszych czynników odpowiedzialnych za narażenie. Celem finansowanego przez UE projektu 4FUN (The future of fully integrated human exposure assessment of chemicals: Ensuring the long-term viability and technology transfer of the EU-funded 2-FUN tools as standardised solution) było wykorzystanie wcześniej opracowanego oprogramowania do modelowania 2-FUN oraz przeprowadzenie modelowania i symulacji narażenia ludzi i środowiska na szkodliwe substancje chemiczne. W projekcie 4FUN opracowano zaawansowane oprogramowanie do modelowania o nazwie MERLIN-Expo, posiadające wiele funkcji oraz obsługujące integrację multimediów i modeli PBPK. Są one niezwykle ważne w kontekście planowanego opracowania "ekwiwalentnych dawek odniesienia w zakresie biomonitoringu" oraz uwzględnienia całego łańcucha narażenia i szacunków narażenia wewnętrznego u różnych grup ludności. Inna funkcja umożliwia szacowanie kombinacji narażeń na podstawie różnych szlaków dla wielu związków chemicznych. 2-FUN było prototypowym narzędziem zawierającym różne modele oceny narażenia, a twórcy 4FUN przetestowali je, udoskonalili i ustandaryzowali pod kątem wprowadzenia na rynek. Ich celem było wykazanie dokładności modelowania oraz możliwości tworzenia skomplikowanych realistycznych scenariuszy wykorzystujących studia przypadków oparte na rzeczywistych zbiorach danych. W ramach projektu 4FUN opracowano model biznesowy umożliwiający wprowadzenie oprogramowania na rynek, a także zaoferowano wsparcie i szkolenia, zapewniające długoterminowe funkcjonowanie systemu pod względem technicznym i ekonomicznym. Oprogramowanie MERLIN-Expo przyda się organom regulacyjnym i przemysłowi, a także naukowcom zajmującym się wpływem związków chemicznych na środowisko lub zdrowie.
Słowa kluczowe
Narażenie ludzi, farmakokinetyka oparta na danych fizjologicznych, zależność odpowiedzi od dawki, ocena narażenia, 4FUN