Skanowanie rdzeniowe ujawnia historię przemysłową
Osady zalegające na dnie mórz, jezior i rzek na całym świecie pełnią funkcję "maszyny czasu", magazynując informacje na temat minionych zmian klimatu i użytkowania gruntów. W niektórych przypadkach mogą one także dostarczać informacji na temat minionej działalności przemysłowej, którą da się stwierdzić na podstawie obecności substancji zanieczyszczających w obszarze źródłowym. W związku z tym rdzenie osadowe są powszechnie stosowane w badaniu wcześniejszych zmian w środowisku. W finansowanym przez UE projekcie "Innovations in fluvial environmental research: Core scanning of flood and contaminant histories" (INFER)(odnośnik otworzy się w nowym oknie) zbadano techniki zastosowania mikro-XRF skanerów rdzeni, które służą do analizy osadów w równinach zalewowych. Wyniki mogą posłużyć do badania wpływu pradawnych powodzi z epoki holocenu (11 700 lat wstecz). Technika ta może być także wykorzystana do oceny skażenia równin zalewowych w wyniku historycznego wydobywania metalu. Skanowanie rdzeniowe techniką mikro-XRF umożliwia szybką, nieniszczącą analizę chemiczną osadów mniejszych niż 1 mm. Technologię tę przetestowano w zestawieniu z odpowiednimi geochemicznymi i wysokorozdzielczymi technikami obrazowania przy użyciu skanów sekcji rdzenia. Bezpośrednie pomiary wielkości ziarna z użyciem analizy obrazu porównano do wielkości zastępczego ziarna cyrkonowego/rubidowego. Okazało się, że odpowiedniość jest dość dobra. Dzięki temu dane geochemiczne uzyskane przy użyciu techniki mikro-XRF mogą być porównywane z danymi wielkości cząstek. Obecnie trwa także analiza geochemiczna, która ma zaowocować modelem kalibracji opartym na normach syntetycznych dopasowanych do osadów w równinach zalewowych. Prace nad stworzeniem norm są obiecujące, jednak silnie oddziałują na nie bardzo wysokie poziomy cynku i ołowiu występujące w osadach powykopaliskowych. Mapowanie zanieczyszczeń skupiło się na zlewni rzeki Avoca w Irlandii, która ma długą historię wydobycia ołowiu, cynku i miedzi. Analizy wstępne próbek z użyciem skanowania rdzenia techniką mikro-XRF pokazały bardzo wysokie stężenia cynku i ołowiu na obszarze opuszczonych terenów powykopaliskowych i w dole strumienia. Znaczna część zanieczyszczonego materiału jest głęboko zakopana i nie zostałaby wykryta przy użyciu konwencjonalnych metod próbkowania w terenie. Skanowanie rdzeniowe techniką mikro-XRF jest cenną nową techniką do badania skażonych środowisk.