Odzyskiwanie fosforu z odpadów rolniczych
Rosnący popyt na żywność, biopaliwa i biomateriały oznacza coraz intensywniejszą eksploatację zasobów fosforu, który stanowi jeden z głównych składników nawozów. Ponieważ UE polega całkowicie na imporcie fosforytów (surowca, z którego wytwarza się nawozy fosforanowe), potrzebne są dodatkowe, odnawialne źródła fosforu. Podczas finansowanej przez UE inicjatywy PHOSFARM (Process for sustainable phosphorus recovery from agricultural residues by enzymatic process to enable a service business for the benefit of European farm community) opracowano proces wydajnego odzyskiwania fosforu z odpadów rolniczych i żywnościowych na skalę przemysłową. Istnieją technologie ekstrakcji rozpuszczonego nieorganicznego fosforanu z ciekłych frakcji odpadów rolniczych, lecz nie umożliwiają one odzyskania fosforu z frakcji stałych związków organicznych. Opracowana w projekcie PHOSFARM przełomowa technologia odnawialna umożliwia odzyskiwanie zarówno organicznego, jak i nieorganicznego fosforu z nawozu zwierzęcego, resztek żywności i odpadów organicznych biogazowni. Badacze wykorzystali enzymy, które rozkładają cząsteczki organiczne, uwalniając związany fosfor. W efekcie odzyskiwali ponad 90% fosforu zawartego w próbkach. Następnie wytrącali nawóz fosforanowy z frakcji ciekłej odpadów oraz wytwarzali organiczny nawóz z frakcji stałej. Mieszając nieorganiczny fosforan z organicznym nawozem, uczeni mogli dostosowywać nawóz do potrzeb rośliny uprawnej. Opracowano też w projekcie PHOSFARM metodę immobilizacji enzymów w kulkach, zwiększając ich użyteczność. Kolejną innowacją stworzoną w projekcie było mobilne urządzenie, które może pracować niezależnie lub zostać łatwo podłączone do istniejących instalacji w gospodarstwach rolnych lub oczyszczalniach ścieków. Jednocześnie ocena cyklu żywotności wykazała, że technologia PHOSFARM jest równie wydajna jak konwencjonalne procesy, lecz mniej szkodliwa dla środowiska. Prace w ramach projektu PHOSFARM nie tylko umożliwią przetwarzanie resztek rolniczych na cenne, odnawialne zasoby, ale także ograniczą zależność Europy od importu fosforytów.
Słowa kluczowe
Fosfor, odpady gospodarstwa rolnego, odpady rolnicze, nawóz, fosforany nieorganiczne, odpady żywnościowe, PHOSFARM
