Kryzys, który stworzył Europę
W latach 70. i na początku lat 80. Europa odpowiedziała na kryzys gospodarczy, wybierając zwiększenie federalizacji polityk ekonomicznych oraz zastosowanie neoliberalnych instrumentów gospodarczych. Działania te były efektem intensywnej debaty obejmującej także inne koncepcje rozwoju Europy i jej potencjalne struktury instytucjonalne, jednak ostatecznie zdecydowano się na te właśnie rozwiązania. Przyczyny, dla których tak się stało, badali uczestnicy finansowanego ze środków UE projektu CRISISEUROPE. W projekcie uwzględniono czterech głównych aktorów: trio dominujących państw europejskich (Wielkiej Brytanii, Francji i Zachodnich Niemiec) oraz Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG). Projekt realizowany był pod auspicjami London School of Economics and Political Science przez dwa lata, do sierpnia 2014 r. Modelowanie ekonomiczne pomogło w zidentyfikowaniu aktorów i debat sprzeciwiających się wprowadzeniu trzech głównych potencjalnych modeli rozwoju Europy. Chronologia zdarzeń wskazuje na rosnące i malejące poparcie dla poszczególnych rozwiązań. Koncepcja Europy socjalnej dominowała w okresie od 1973 do 1979 r., teorie neomerkantylistyczne wiodły prym w latach 1977 – 1984, a koncepcja neoliberalna doszła do głosu w 1980 r. Badacze stwierdzili, że debata została zakończona dopiero w 1985 r. W ramach projektu badano również inne rozwiązania instytucjonalne, które mogła wybrać Europa. Model EWG wybrano ze względu na szereg różnych kwestii gospodarczych, politycznych i instytucjonalnych. Badacze argumentują, że aktualny model stanowi największy kompromis między autonomią a wiarygodnym zaangażowaniem poszczególnych krajów. W projekcie CRISISEUROPE opisano debaty, które ukształtowały dzisiejszą Unię Europejską. Kwestie te pozwalają też na lepsze zrozumienie ostatnich przemian dotyczących globalizacji oraz aktualnego kryzysu gospodarczego.
Słowa kluczowe
Europa, federalizacja gospodarcza, kryzys ekonomiczny, neoliberalne, neomerkantylistyczne, polityka społeczna
