Salvador da Bahia – historia kolonialna
Działania projektu BAHIA16-19 (Salvador da Bahia: American, European, and African forging of a colonial capital city) koncentrowały się na dawnej stolicy Brazylii, Salvadorze (Salvador da Bahia). Uczestnicy projektu zamierzali zbadać rolę tego miasta i funkcje, jakie spełniało w kontekście imperium. Połączenie osadnictwa europejskiego, kultur rdzennych i wymuszonej migracji z Afryki zaowocowało powstaniem społeczeństwa wielokulturowego, które jest fascynującym tematem na studium przypadku, pozwalającym nawiązać europejskim badaczom bezpośrednią współpracę z historykami afrykańskimi. Głównym celem były postępy w badaniu studium przypadku, jakim jest Salvador da Bahia, w zakresie wielostronnych oddziaływań transatlantyckich od początku kolonizacji portugalskiej do końca XIX wieku. W projekcie uczestniczą naukowcy z Universidade Nova de Lisboa (Portugalia), Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (Francja) i Universidade Federal da Bahia (UFBA, Brazylia). Dzięki projektowi nie tylko zacieśniono dotychczasową współpracę między tymi instytucjami, ale również ustanowiono trwałą sieć badawczą i otwarto studia magisterskie z dziedziny historii kolonialnej Atlantyku. Nakręcono też serię filmów edukacyjnych o historii rdzennych mieszkańców Brazylii, oddziaływaniach w obrębie Oceany Atlantyckiego, handlu niewolnikami i dyskryminacji rasowej. Zespół przeprowadził szeroko zakrojone badania archiwów w Salvador da Bahia (i innych miejscach Brazylii) oraz w Lizbonie (Portugalia). Działania akademickie, w tym warsztaty, konferencje i krótkie kursy, pomogły rozpropagować wyniki badań prowadzonych w obrębie sieci. Zorganizowano wiele wyjazdów naukowych, a wszyscy naukowcy z projektu zaprezentowali się na konferencjach w UFBA i Portugalskim Ośrodku Historii Świata należącym do Faculdade de Ciências Sociais e Humanas (UNL). Kontakty nawiązane dzięki projektowi przyczyniły się do rozwoju kariery wielu młodych naukowców, należących do zespołów badawczych. Ukończono pierwszą książkę, pisaną w ramach projektu: "Salvador da Bahia. Retratos de uma cidade atlântica (séculos XVII-XIX)". Jest to wspólna praca trzech najważniejszych badaczy z projektu, która została wydana w nowej serii książek z wolnym dostępem o nazwie "Atlântica" – również pisanych przez głównych naukowców projektu. Dwie kolejne książki, również prace zbiorowe, zostaną opublikowane niedługo, wraz z artykułami na tematy związane z projektem. Do osiągnięć naukowych należy wznowienie badań głównych instytucji miejscowych w kolonialnym Bahia, oraz dogłębna analiza centralnych instytucji państwowych, które najsilniej oddziaływały z instytucjami brazylijskimi (i afrykańskimi). Kolejnym wynikiem projektu BAHIA16-19 jest uzyskanie wszechstronnego wglądu w opinie, panujące w nowożytnej Brazylii na temat portugalskiej monarchii międzykontynentalnej. Projekt sprzyjał dogłębnej refleksji na temat historycznego postrzegania niewolnictwa w portugalskiej nauce. Umożliwiło to lepsze zrozumienie dyskursu na temat tożsamości (rasowej, płciowej, terytorialnej i narodowej) w świecie transatlantyckim. Poszerzyło też wiedzę o kulturowych i artystycznych oddziaływaniach w kontekście kolonialnym. Wysiłki uczestników projektu pomogą zrewidować postrzeganie Afryki w Europie i nakreślić nowe kierunki w relacjach między naukowcami afrykańskimi, brazylijskimi i europejskimi.
Słowa kluczowe
Salvador da Bahia, historia kolonialna, transatlantycki, BAHIA16-19, Brazylia, społeczeństwo wielokulturowe