Innowacyjne radioznaczniki do zastosowań w biomedycynie
Obrazowanie w biomedycynie to okno na prawidłowe lub zmienione chorobowo komórki i tkanki, które przyczyniło się do znaczących postępów w badaniach podstawowych oraz w rozpoznawaniu i leczeniu chorób. Ważnym aspektem wielu technik obrazowania czynnościowego jest zastosowanie znaczników radioaktywnych. Na przykład, monitorowanie metabolizmu wyznakowanej glukozy poprzez jej obrazowanie daje wskazówki dotyczące poziomu aktywacji komórek. Sieć szkolenia podstawowego w ramach finansowanego ze środków UE projektu RADIOMI (Innovative radiochemistry to advance molecular imaging) przygotowuje nowe pokolenie radiochemików, którzy będą opracowywać radioznaczniki do obrazowania czynnościowego, wcześniej trudne lub niemożliwe do pozyskania. Szczególny nacisk kładzie się na emitujące pozytrony izotopy o krótkim okresie półtrwania do znakowania małych molekuł, peptydów i bibliotek związków, których badanie jest problematyczne. Ścisła współpraca zespołów akademickich z przemysłem stanowi wspaniałą okazję do szkoleń i przyspiesza transfer technologii. Do tej pory zrekrutowano 12 początkujących badaczy, z czego połowę stanowią kobiety. Ogłoszono nabór na dwa kolejne stanowiska i w trzecim roku projektu zostaną przyznane kolejne stypendia. Pierwsza szkoła RADIOMI obejmowała wykłady i szkolenia praktyczne prowadzone przez ekspertów z całego świata. Jednocześnie, zorganizowano Międzynarodowe Spotkania RADIOMI, w których przeprowadziły odczyty międzynarodowe sławy i które stanowiły forum dla stypendystów do zaprezentowania ich projektów, omówienia przyszłych prac i nawiązania współpracy. Oprócz szkoły i spotkania miały miejsce też pierwsze warsztaty: trzydniowy kurs z technologii i zastosowań pozytronowej tomografii emisyjnej. Uczestnicy zespołu pracują na rzecz oceny i identyfikacji fundamentalnych problemów radiochemii i znakowania radiologicznego. Jednocześnie naukowcy tworzą innowacje techniczne, które skrócą etap przygotowawczy do badań przedklinicznych. Początkujący naukowcy z projektu RADIOMI byli aktywni podczas ponad 30 wydarzeń w kraju i za granicą, co przełożyło się na 1 nagrodę za najlepszy przekaz ustny i 2 nagrody za najlepszy poster. Dostępny na stronie internetowej projektu jest już pierwszy biuletyn wraz z 10 raportami popularyzatorskimi. Dzięki projektowi powstają innowacyjne koncepcje radioznakowania, które przyczynią się do znaczących postępów w wytwarzaniu sond do obrazowania molekularnego. Innowacyjne biomarkery poddane ocenie przedklinicznej zwiększą konkurencyjność UE w sektorze obrazowania oraz przyniosą korzyści dla zdrowia i jakości życia obywateli UE.
Słowa kluczowe
Radioznaczniki, biomedycyna, obrazowanie czynnościowe, radiochemia, obrazowanie molekularne
