Nowe urządzenia do diagnostyki raka prostaty w trosce o poprawę leczenia
U ponad jednej czwartej pacjentów cierpiących na raka prostaty dochodzi do wznowy po pięciu latach od operacji. Jakkolwiek diagnozę stawia się we wczesnych stadiach choroby, ciężko określić rokowania z uwagi na brak biomarkerów, które pomogłyby przewidzieć skuteczność kliniczną oraz reakcję na terapię. W finansowanym ze środków unijnych projekcie PROSENSE (Cancer diagnosis: parallel sensing of prostate cancer biomarkers) zamierzano przeszkolić nową generację młodych naukowców ze stosowania interdyscyplinarnych technik i metod. Naukowa sieć szkoleniowa obejmowała akademików, partnerów przemysłowych i klinicznych oraz kojarzyła różne dyscypliny i sektory w trosce o wypracowanie nowych bioczujników. Naukowcy wykorzystali swoisty antygen sterczowy (PSA) - złoty standard w diagnostyce raka prostaty - jako biomarker testowy, który posłużył do wypracowania większości czujników. Uzyskane technologie detekcji biologicznej były przewidziane do zastosowań pojedynczych - wyłącznie pomiaru PSA lub glikozylacji PSA - lub kompleksowych - zdolnych do jednoczesnego wykrywania wielu biomarkerów. Kompleksowe czujniki elektrochemiczne opierały się bądź na aptamerach DNA na potrzeby detekcji biomarkerów białkowych i mikroRNA, bądź na przeciwciałach w celu wychwycenia PSA lub innych antygenów. Opracowano także rewolucyjne czujniki zdolne wykryć leki przeciwnowotworowe we krwi, czyniąc krok ku bardziej zindywidualizowanemu podejściu terapeutycznemu w leczeniu raka prostaty. Partnerzy przeanalizowali szereg technik elektrochemicznych i technologii mikrolaboratoryjnych, które wymagają minimalnej ilości materiału w próbkach klinicznych. Wszystkie urządzenia pomyślnie przeszły testy czułości, niezbędnej do jednoczesnego wykrywania biomarkerów w pełnym istotnym klinicznym zakresie. Projekt PROSENSE bazował na interakcjach biomolekularnych, które zapewniają znaczną czułość i swoistość. Oczekuje się, że weryfikacja kliniczna i wdrożenie zbadanych technologii w praktyce klinicznej przyspieszy i zwiększy rzetelność diagnostyki raka prostaty.
Słowa kluczowe
Rak prostaty, PROSENSE, PSA, aptamery DNA, mikrolaboratorium
