Symulacje pokazują sposób ewolucji języków
Składnia językowa dotyczy grupowania wyrazów w określonym porządku, tak by miały sens gramatyczny, a sposób jej wyewoluowania jest jedną z nierozwiązanych zagadek językoznawstwa. Nowoczesna informatyka umożliwia naukowcom modelowanie tej ewolucji przy pomocy sieci agentów korzystających z różnych "strategii" językowych lub zbiorów reguł. W projekcie LANGEVO (Cultural and biological bases of language evolution), finansowanym ze środków UE, wykorzystano takie modele do zbadania ewolucji składni w języku ludzkim. Badacze z projektu LANGEVO stworzyli symulacje komputerowe obejmujące populacje samodzielnych jednostek (agentów). Działając samodzielnie (tzn. tylko w oparciu o zaprogramowane strategie), agenty te wchodzą ze sobą w interakcję, rozumieją, uczą się i rozpowszechniają określone aspekty języka. Symulacje wykazały, że system komunikacji nie musi być zadany odgórnie, lecz może z czasem wykształcać się samoczynnie w wyniku działań poszczególnych jednostek. Kumulacja tych działań prowadzi do powstania wspólnej gramatyki. Co jeszcze ważniejsze, uczestnicy projektu LANGEVO ustalili, że bez składni złożona komunikacja jest praktycznie niemożliwa. Wynika to z wykładniczego wzrostu złożoności, kiedy próbujemy odnieść się do więcej niż jednego przedmiotu bez stosowania zasad składni. Uczeni porównali w stworzonych przez siebie modelach szereg różnych strategii składniowych i struktur frazeologicznych. W każdym z tych przypadków język wyewoluował w celu poradzenia sobie ze wzrostem złożoności przy pomocy składni. Przyjrzano się także ewolucji prostych, jak i złożonych fraz w tych modelach. Uczestnicy projektu LANGEVO opublikowali szereg artykułów w czasopismach naukowych oraz dwie książki: "Design patterns in fluid construction grammar" (Wzorce projektowe w płynnej gramatyce konstrukcji) i "Experiments in cultural language evolution" (Doświadczenia z kulturową ewolucją języka). Projekt LANGEVO pozwolił uzyskać całościowy obraz obejmujący czynniki kulturowe, kognitywne i genetyczne wpływające na pochodzenie i ewolucję języka.
Słowa kluczowe
Języki, modele komputerowe, składnia, językoznawstwo, LANGEVO
