Ewolucja oporności na środki odkażające u mikroorganizmów
Ludzie używają środków odkażających w obawie przed chorobotwórczymi drobnoustrojami. Jednak obsesyjna higiena przyniosła efekt odwrotny do zamierzonego, ponieważ "nauczyliśmy" drobnoustroje wykorzystywać środki odkażające jako źródło węgla i energii. Uczestnicy finansowanego przez UE projektu ROBODAR (Role of biotransformation on the dynamics of antimicrobial resistance) badali biotransformację: modyfikowanie związków chemicznych przez mikroorganizmy. Celem było określenie, czy biotransformacja może prowadzić do ewolucji i rozprzestrzenienia oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w środowisku. Badacze koncentrowali się na biotransformacji chlorków benzalkoniowych (BAC), które występują w wielu środkach odkażających użytku domowego, przemysłowego i medycznego. Badano rozwój oporności u drobnoustrojów oraz w ich społecznościach o różnych poziomach tolerancji i zdolności do biotransformacji BAC. Ze ścieków gospodarczych, osadu czynnego, nieskażonej gleby, osadów morskich i domowych podłóg zabrano pięć społeczności mikrobiologicznych, które aktywnie rozkładają BAC. Wyizolowano gatunek Pseudomonas (szczep BIOMIG1) zdolny do tolerowania i rozkładania BAC. Naukowcy zidentyfikowali wcześniej nieznaną dioksygenazę, jako kluczowy enzym związany z rozkładaniem BAC u BIOMIG1. Naukowcy wyizolowali także bakterie Escherichia coli i Serratia marcescens, które nie są zdolne do rozkładu BAC. Stanowiły one organizmy modelowe w laboratoryjnej kokulturze eksperymentalnej w celu zbadania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w odkażonym środowisku. Reasumując, odkrycia uczestników projektu sugerują, że biotransformacja zmniejsza skuteczność środków odkażających i zwiększa oporność mikroorganizmów. Wiedza ta jest istotna zarówno dla zdrowia ludzi jak i stosowania związków przeciwdrobnoustrojowych.
Słowa kluczowe
Środki odkażające, enzym, związki przeciwdrobnoustrojowe, ROBODAR, biotransformacja, chlorki benzalkoniowe