Zmiana klimatu a różnorodność genetyczna zwierząt
Niewiele wiadomo na temat tego, jak zmiana klimatu i różnorodność siedlisk (heterogeniczność) przyczyniają się do kształtowania dziko żyjących populacji kręgowców. Czynniki te wpływają jednak ostatecznie na przepływ genów, strukturę genetyczną i adaptację ewolucyjną. Skład genetyczny populacji w jednorodnym środowisku jest przedmiotem żywego zainteresowania biologów populacyjnych i ekologów. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy różnice fenotypowe między populacjami są badane na małym obszarze. W ramach projektu DISPERSEADAPTSURVIVE (Roles of genetics and environmental variability in animal population resilience: Empirical testing in a changing world) badano kluczowe czynniki kontrolujące genetykę i historię życia populacji sikory modrej (Cyanistes careules). Na przestrzeni ostatnich 40 lat sikory modre żyjące w budkach lęgowych w różnych środowiskach w regionie Morza Śródziemnego w południowej Francji i na Korsyce były monitorowane w każdym sezonie lęgowym. W projekcie podążano dwiema ścieżkami badawczymi, wykorzystując narzędzia genomowe oraz zdjęcia satelitarne. Celem było skwantyfikowanie różnorodności genomowej i środowiskowej. Wykorzystano metodę sekwencjonowania RAD-Seq, aby zbadać zróżnicowane pod względem fenotypów populacje dzikich sikor, rozmnażających się w bardzo różnorodnych środowiskach. Chodziło o to, by określić strukturę genetyczną populacji, szczególnie pod względem rodzaju zajmowanego siedliska. Zespół badał również możliwość wykorzystania zdjęć satelitarnych do precyzyjnej obserwacji różnorodności siedlisk na badanym terenie. Potwierdzono także możliwość ich zastosowania, gdy dane naziemne nie są dostępne, oraz oceniono zmiany zachodzące na przestrzeni czasu w drzewach liściastych i zimozielonych dębach, mających kluczowe znaczenie dla sukcesu rozrodczego sikor. Wyniki badania wskazują, że zmiany genetyczne są uzależnione od odległości geograficznej oraz rodzaju siedliska (drzewa liściaste oraz zimozielone dęby). Informacje te, wraz z wynikami badań teledetekcyjnych, mogą być podstawą dla dalszych prac dotyczących procesów ekologicznych i ewolucyjnych powiązanych z zaobserwowanym schematem izolacji przez środowisko.
Słowa kluczowe
Zmiana klimatu, różnorodność genetyczna, zmienność siedlisk, adaptacja ewolucyjna, sikora modra