Pamięć roślin
Rośliny nie mają układu nerwowego, jednak są zdolne do monitorowania, zapamiętywania i przewidywania zmian w środowisku na poziomie komórkowym. Mając na uwadze skutki globalnego ocieplenia, ważne jest, by zrozumieć, w jaki sposób rośliny reagują i przystosowują się do warunków stresu środowiskowego. W projekcie PLANT-MEMORY (Role of Pc-G and Trx-G genes in the cellular memory of extrinsic signals in plants) zbadano, jak rośliny reagują na promieniowanie ultrafioletowe (UV), choroby i stres związany z podaniem leków, a także jak zapamiętują te informacje. Dwoma głównymi mechanizmami pamięci komórkowej są: skład genetyczny i modyfikacja epigenetyczna chromatyny. Mechanizmy epigenetyczne są indukowane przez środowisko, by wywoływać zmiany w strukturze chromosomu, nie modyfikując przy tym DNA. Zmiany epigenetyczne są kopiowane podczas rozwoju i replikacji komórki, co ostatecznie pozwala roślinie zachować "wspomnienie" własnej reakcji na zdarzenie środowiskowe. W badaniu PLANT-MEMORY odkryto, że rośliny posiadają nabytą odporność na choroby i leki po pierwszym wystawieniu na ich działanie. Z chwilą drugiej ekspozycji na tego typu stres naukowcy zaobserwowali szybszą i skuteczniejszą reakcję rośliny w porównaniu z reakcją pierwotną. Nawet gdy udało się zlokalizować oryginalną infekcję, rośliny były zdolne do nabycia odporności układowej w celu odsunięcia infekcji od miejsca pierwotnego zakażenia. W ramach projektu zidentyfikowano szereg genów, gotowych do reakcji na promieniowanie UV. W badaniu zidentyfikowano także rolę różnych cech epigenetycznych w reakcji na chorobę i leki. Projekt PLANT-MEMORY dał początek kilku projektom pobocznym, których wyniki będą miały bezpośredni wpływ na rolnictwo, zdrowie i zrównoważony rozwój.
Słowa kluczowe
Rośliny, stres środowiskowy, pamięć komórkowa, promieniowanie UV, epigenetyczny, chromatyna
