Lepsze szczepionki – lepsza ochrona zdrowia
Układ odpornościowy broni nasz organizm przed infekcjami. Szczepionki pomagają układowi odpornościowemu poprzez dostarczenie do organizmu zabitych lub osłabionych mikroorganizmów, lub ich fragmentów. W ten sposób nasz układ odpornościowy uczy się rozpoznawać patogen i zapamiętuje go na wypadek przyszłej infekcji. W ostatnich dwudziestu latach naukowcy stworzyli nowe metody tworzenia szczepionek i opracowali substancje, które poprawiają odpowiedź układu odpornościowego na szczepienie. Substancje te znane są jako "adjuwanty" (z łac. "pomocnicy"). Jednym z nich jest AS01. AS01 składa się z małych kropel lipidowych, zawierających dwa związki: wywodzący się z bakterii monofosforylowy lipid A (MPL) oraz QS-21, izolowany z kory drzew. Dodanie AS01 do niektórych szczepionek zwiększa ich skuteczność. Uczestnicy finansowanego przez UE projektu ADJSYN (Understanding how immunostimulant combinations in adjuvants synergise to enhance vaccine responses) zbadali, jak działa AS01. Badacze odkryli, że AS01 działa najsilniej w obecności MPL i QS-21 jednocześnie. Udowodniono również, że u zaszczepionych myszy AS01 aktywuje immunologiczne komórki NK. Pomaga to układowi odpornościowemu w zapamiętaniu mikroorganizmu, który jest celem szczepionki. Aktywacja NK była bardzo szybka, jako że rozpoczęła się 4 godziny po zaszczepieniu. Wyniki projektu ADJSYN, ukazujące zdarzenia w pierwszych chwilach po zaszczepieniu, będą użyteczne w tworzeniu bezpiecznych i skutecznych szczepionek na skomplikowane choroby. Trwają już zaawansowane badania kliniczne szczepionek na malarię, gruźlicę i półpaśca, zawierających połączenie MPL, QS-21 i adjuwanta.
Słowa kluczowe
Szczepionki, odpowiedź odpornościowa nieswoista, odpowiedź odpornościowa swoista, immunostymulanty, komórki NK
