Co nadaje kształt powierzchni Ziemi?
Sieć szkolenia podstawowego (ITN) TOPOMOD (Sculpting the Earth's topography: Insights from modelling deep – surface processes) powstała z myślą o grupie naukowców zaangażowanych w badanie i modelowanie, w jaki sposób procesy powierzchniowe wraz z tektoniką krustalną kształtują topografię kontynentów. W projekt TOPOMOD zaangażowanych było osiem europejskich zespołów badawczych, pięć instytucji badawczych, trzy przedsiębiorstwa technologiczne oraz jeden międzynarodowy koncern naftowy. Głównym zamierzeniem tej wyjątkowej sieci było zapewnienie naukowcom na wczesnym etapie kariery oraz tym doświadczonym możliwości prowadzenia wspólnych badań w zakresie modelowania procesów geofizycznych. Zespoły badacze w sieci TOPOMOD nawiązały długofalową współpracę w ramach 15 interdyscyplinarnych projektów badawczych. Były wśród nich liczne analizy przypadku skupiające się na wybranych obszarach we wschodniej Afryce, na Dalekim i Bliskim Wschodzie, w regionie śródziemnomorskim oraz w Ameryce Południowej. W ramach przyjętego podejścia interdyscyplinarnego połączono takie dziedziny, jak geofizykę, geochemię, tektonikę i geologię strukturalną z zaawansowanym modelowaniem liczbowym i analogowym procesów geologicznych, od głębokiego płaszcza Ziemi po jej powierzchnię. Celem było określenie, jak te procesy kształtują topografię naszej planety. Zrozumienie synergii tych procesów, wcześniej uznawanych za niezależne, odgrywa decydującą rolę w postępowaniu w przypadkach osuwisk, obrywów skalnych, powodzi, trzęsień ziemi i aktywności wulkanicznej. Zjawiska długofalowe, takie jak zmiana klimatu, globalne cykle geochemiczne oraz ewolucja bioróżnorodności, także odczuwają następstwa tych procesów. Zbadanie sprzężenia między procesami powierzchniowymi a zachodzącymi w głębokich warstwach Ziemi oparte na analizie procesów fizycznych, uwzględniającej zarówno pojedyncze uskoki, jak i dynamikę kontynentalną na wielką skalę, było interesującym poligonem treningowym dla badaczy na początkowym etapie kariery. Przede wszystkim mieli oni okazję bliżej poznać różne dyscypliny geologii. Ponadto dostęp do specjalistycznej wiedzy naukowej i możliwość tworzenia sieci kontaktów podczas projektu TOPOMOD stworzyły dla początkujących badaczy doskonałe możliwości zatrudnienia, zarówno w sektorze akademickim, jak i przemysłowym. Pięcioro uczestników projektu uzyskało podoktorskie funkcje jeszcze przed upływem czteroletniego okresu aktywności sieci szkolenia podstawowego.
Słowa kluczowe
Tektonika płyt, geologiczny, TOPOMOD, topografia, modelowanie, geofizyczny
