Nowe źródło neurogenicznych komórek w mózgu
Jednostka neuronaczyniowa (NVU) składa się z mózgowych komórek śródbłonkowych, które oddziaływają z perycytami, astrocytami, neuronami, komórkami mikrogleju i macierzą zewnątrzkomórkową, tworząc barierę krew-mózg. Ta bariera czynnościowa reguluje ruch cząsteczek do i z mózgu. Unaczynienie mózgu gra kluczową rolę w jego rozwoju i homeostazie lub chorobie. Podczas prowadzonego niedawno projektu zidentyfikowano nową populację komórek przynaczyniowych o dużym potencjale do różnicowania w kierunku neuronów. Te przynaczyniowe, oponowe komórki macierzyste (PMSC) są aktywowane przez uraz, który nasila ich migrację i samoodnowę przez proliferację. Główna hipoteza badawcza finansowanego przez UE projektu STEM-ACTIVATION (Perivascular meningeal stem cells: a new player in the neurovascular unit. Characterization, modulation and therapeutic potential of perivascular meningeal stem cell activation in neurological disord) zakładała, że znalezienie kluczowego modulatora metabolicznego PMSC może przyczynić się do stworzenia nowatorskich terapii zaburzeń neurologicznych. Badacze ocenili in vitro regulację aktywacji/różnicowania PMSC poprzez potencjalnie kluczowego modulatora metabolicznego: enzym PFKFB3 (6-fosfofrukto-2-kinaza/fruktozo-2,6-bifosfataza 3). Odkryli wyraźne przejście w proliferujących komórkach od metabolizmu glikolitycznego do oksydacyjnego. Udowodnili również, że PFKFB3 reguluje glikolizę, która jest konieczna do aktywacji proliferacji i migracji PMSC. Ponadto członkowie projektu zbadali pochodzenie rozwojowe PMSC i ich potencjalny wpływ na neurogenezę in vivo. Przy użyciu transgenicznego modelu mysiego badacze ustalili, że PMSC migrują do kory i wpływają na pourodzeniową neurogenezę w obrębie kory mózgu. Metody śledzenia linii genetycznych wykazały, że te komórki pochodzą z grzebienia nerwowego i tworzą subpopulację neuronów pobudliwych w warstwach I-IV kory. Reasumując, główne odkrycie uczestników inicjatywy STEM-ACTIVATION to identyfikacja roli różnych populacji komórek oponowych w neurogenezie komórek kory mózgowej. Wyniki prac zostały zaprezentowane w ramach kilku publikacji w prestiżowych czasopismach naukowych. Celowanie w metabolizm PMSC może pomóc w leczeniu wielu zaburzeń neurologicznych, takich jak udar, czy też choroba Alzheimera.
Słowa kluczowe
Jednostka neuronaczyniowa, przynaczyniowe oponowe komórki macierzyste, STEM-ACTIVATION, neurogeneza korowa
