Wpływ programu grantów startowych ERBN
W ramach programu grantów startowych badacze podoktoranccy mogą otrzymać finansowanie sięgające 1,5 mln EUR na okres do pięciu lat przeznaczone na stworzenie lub wzmocnienie grupy badawczej zajmującej się niezależnymi, pionierskimi badaniami własnymi. Za cel projektu MERCI (Starting Grants – Monitoring European Research Council's implementation of excellence) przyjęto określenie bezpośredniego i pośredniego wpływu tego programu finansowania, z naciskiem na jego sposób realizacji i praktyczne wyniki. Działania ukierunkowano na uzyskanie szerokiego spojrzenia na wpływ grantów startowych na kariery naukowe i osiągnięcia naukowców, wybór instytucji docelowej i relacje z nią, zadowolenie z pracy, rozwój umiejętności interpersonalnych i wzrost prestiżu. W pracach zajęto się też kondycją finansową i ogólnymi warunkami funkcjonowania grantów startowych, włącznie z porównaniem z innymi programami finansowania z punktu widzenia uczestników. Na czele projektu MERCI stanęło konsorcjum czterech partnerów niemieckich, a prace oparto na szczegółowych danych empirycznych obejmujących trzy kohorty beneficjentów grantów startowych i ponad 1000 badaczy składających wnioski do ERBN. Wyniki projektu pozwolą lepiej poznać stosowane przez wnioskodawców strategie finansowania badań oraz czynniki motywujące ich do aplikowania. Badano też, czy ERBN dociera do wybitnych młodych naukowców, na ile program wspomaga niezależność i rozwój kariery badaczy podoktoranckich oraz na ile finansowanie ERBN jest zrównoważone. Ustalono, że istotność projektów finansowanych z grantów startowych w ramach portfolio poszczególnych naukowców jest różna w różnych dziedzinach badań. Analiza bibliometryczna wykazała nieznaczne różnice między wynikami publikowania przyjętych i odrzuconych aplikantów ERBN. Jej wyniki wyraźnie jednak dowiodły, że stosowana przez ERBN zasada doskonałości naukowej jest uznawana. Porównując naukowców wnioskujących o granty startowe z ich kolegami na tym samym etapie kariery stwierdzono, że program uzupełnia niezależność naukową i wnosi dodatkową korzyść w postaci samodzielności finansowej. Ma on jednak mniejszy wpływ na działalność dydaktyczną i wspólne podejmowanie decyzji na poziomie instytucji. Stwierdzono też, że granty startowe pozwalają naukowcom poświęcać znacznie więcej czasu na badania w porównaniu z odrzuconymi wnioskodawcami. Ostatni z ważnych wyników wskazuje, że zatwierdzeni wnioskodawcy wykazują wyższy poziom zadowolenia we wszystkich obszarach pracy i są znacząco bardziej optymistycznie nastawieni do długoterminowych perspektyw rozwoju swojej kariery.
Słowa kluczowe
Granty startowe, program finansowania, MERCI, Europejska Rada ds. Badań Naukowych, badacze korzystający z finansowania
