Nowe standardy w zakresu pyłków i zarodników
Biochemiczne, morfologiczne i fizjologiczne cechy roślin wskazują na stan zdrowia roślin w ich środowiskach. Ślady te można monitorować w pyłkach i zarodnikach roślin i grzybów. Monitorowanie to jest jednak utrudnione za sprawą pracochłonnych, powolnych i kosztownych metod. Śledzenie takich mikroskopijnych struktur jest ważne dla ochrony bioróżnorodności, zarządzania środowiskowego oraz pomiaru wpływu klimatu na rośliny dziko żyjące i uprawne. Warto wspomnieć także o korzyściach dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa, ponieważ pyłki i zarodniki mogą przenosić choroby i powodować psucie się żywności oraz rozkładanie niektórych materiałów. Uczestnicy inicjatywy POLLEN (Plant phenotyping by vibrational spectroscopy of pollen) finansowanej ze środków UE, zaproponowali opracowanie i ustandaryzowanie pewnej techniki spektroskopii i rozpoznawania wzorców, umożliwiającej identyfikację pyłków i zarodników roślin i grzybów pochodzących z półkuli północnej. Zespół chciał następnie połączyć te dane z informacjami ewolucyjnymi, biogeograficznymi i klimatycznymi. W ramach projektu POLLEN nawiązano współpracę naukową z szeregiem instytucji z różnych krajów Europy. Współpraca ta dotyczyła trudnych technik pobierania próbek w spektroskopii pyłków i zarodników czy też badania pyłków roślin występujących w ekstremalnych warunkach środowiskowych. Efektem tych działań są badania obejmujące ponad 100 gatunków pyłków i zarodników, a w przyszłości zbadanych zostanie jeszcze wiele innych. Wyniki badań opisano w licznych artykułach naukowych. Dane pochodzące z tych badań pomogą zrozumieć, w jaki sposób rośliny oddziałują ze środowiskiem i przystosowują się do zmiany klimatu. Opracowane w projekcie metody zostaną wykorzystane do rozwijania bazy danych na temat pyłków. Powstała w ramach projektu POLLEN innowacyjna, spektroskopowa metoda monitorowania tych organizmów przyczyni się do poszerzenia wiedzy z pożytkiem dla nauki i całego społeczeństwa.
Słowa kluczowe
Pyłek, zarodniki, rośliny, zmiana klimatu, spektroskopia
