Nowe leki przeciwnowotworowe
W homeostazie transport jonów kanałami jonowymi pomiędzy komórkami jest ściśle regulowany. Wszelkie nieprawidłowości transporterów mogą prowadzić do deregulacji homeostazy i chorób, w tym mukowiscydozy. Ponadto zaburzony symport H+/Cl- w lizosomach powoduje zmiany pH i zakwaszenie cytoplazmy na wczesnym etapie apoptozy. Jednak komórki rakowe opierają się programowanej śmierci komórki, zmieniając sposób transportowania jonów przez błony komórkowe. Dlatego syntetyczne transportery jonów stanowią atrakcyjne narzędzie do indukcji apoptozy w komórkach rakowych. Mając to na uwadze, naukowcy z finansowanego ze środków UE projektu TRANSCLCONDREG (Arylpyrrole-based transmembrane transporters for induced chloride regulation in cystic fibrosis epithelial cells) zajęli się problemem zapotrzebowania na syntetyczne związki usprawniające przezbłonowy transport chlorku sodu w żywych komórkach. Pomysł polegał na zaprojektowaniu związków, które mogłyby selektywnie zmieniać transport jonów w komórkach rakowych, wywołując ich śmierć. Badacze zauważyli, że transportery chlorku sodu współpracowały z kanałami sodowymi w błonach komórek, umożliwiając dopływ soli do komórki i inicjując jej programowaną śmierć. Zsyntetyzowali różne molekuły i przetestowali ich skuteczność w transporcie jonów. Jeden z opracowanych związków wykazał się szczególną aktywnością cytotoksyczną i ponad czterokrotnie większą selektywnością wobec raka sutka. Wszystkie wyniki badań prowadzonych w ramach projektu TRANSCLCONDREG zademonstrowały nowatorskie podejście do indukowania apoptozy w komórkach rakowych. Syntetyczne związki modulujące dopływ chlorku sodu do komórek rakowych stanowią nową, niezwykle obiecującą klasę leków przeciwnowotworowych.
Słowa kluczowe
Nowotwór złośliwy, sól, transport jonów, mukowiscydoza, apoptoza
