Czynniki molekularne w rozwoju naczyń krwionośnych
Proces powstawania naczyń składa się z wielu etapów, w tym stabilizacji, rozgałęziania, remodelowania i specjalizacji. Jedną z tkanek uczestniczących w tym procesie są przydanki naczyniowe, najbardziej na zewnątrz położona warstwa naczynia, która składa się z fibroblastów i macierzy międzykomórkowej (ECM). Niedawno uzyskane dane przeczą wcześniejszym doniesieniom na temat bierności tej struktury. Wydaje się raczej, że odgrywa ona aktywną rolę w prawidłowym i patologicznym rozwoju naczyń krwionośnych. Jednakże procesy regulujące rozwój, organizację i funkcje przydanek na etapie płodowym pozostają nieznane. Aby wypełnić tę lukę w wiedzy, naukowcy z finansowanego przez UE projektu PVA DEVELOPMENT (Identifying and characterizing regulators of primordial vascular adventitia development, organization and function) postanowili zbadać wczesne zdarzenia podczas rozwoju naczyń krwionośnych, które wpływają na przydanki i ECM wokół naczyń. Prace dotyczyły głównie rodziny enzymów uczestniczących w remodelowaniu ECM, oksydaz lizylowych (Lox), o których wiadomo, że odgrywają rolę w powstawaniu tętniaków u ludzi i zwierząt. Łącząc genetykę myszy, oznaczenia ex vivo i eksperymenty biochemiczne, naukowcy odkryli, że enzymy Lox ulegają ekspresji w komórkach śródbłonka, mięśnia gładkiego i przydanek naczyń krwionośnych. Aby dezaktywować te enzymy, użyli odwracalnego inhibitora Lox, β-aminopropionitrylu (BAPN). Naukowcy stwierdzili, że enzymy Lox uczestniczą w powstawaniu pączków śródbłonka i okrywy z mięśnia gładkiego na naczyniach krwionośnych. Dalsze badania polegające na sekwencjonowaniu RNA umożliwiły identyfikację swoistych szlaków i genów, na które wpływały enzymy Lox, w dalszym rozwoju i homeostazie naczyń. Zważywszy na rolę przydanek w różnych procesach rozwojowych i zachowaniu homeostazy, w tym regulacji napięcia naczyń krwionośnych, remodelowaniu, transporcie i odbudowie naczyń, znaczenie projektu PVA DEVELOPMENT jest bardzo wszechstronne. Podsumowując, doniesienia uczestników projektu ukazują działanie enzymów Lox, w tym po raz pierwszy wyjaśniają ich rolę w funkcji przydanek pierwotnych naczyń krwionośnych.
Słowa kluczowe
Rozwój, naczynie, przydanki, macierz międzykomórkowa, oksydaza lizylowa, BAPN
