Jak uczą się szympansy
Badanie swoistych dla społeczności zachowań u szympansów jest dla naukowców skuteczną metodą pozwalającą na zrozumienie ewolucji zachowania człowieka. Choć takie przypuszczenia są wysuwane już od dawna, nie ma dowodów na to, że zachowania kulturowe są u szympansów wynikiem społecznego uczenia się. Celem projektu CHIMPCULT (Testing the cultural hypothesis in wild chimpanzees through the use of tool use and playback field experiments), finansowanego ze środków UE, było wykorzystanie prostych eksperymentów terenowych do określenia, czy uczenie się zachowań ma charakter indywidualny czy społeczny. W badaniu zastosowano eksperyment "pułapki z miodem" w społeczności szympansów w regionie Sonso w Lesie Budongo (Uganda). W eksperymencie zachęcano szympansy do nauczenia się korzystania z patyka w celu dostania się do miodu znajdującego się w pniu. W 75 próbach z udziałem 18 szympansów tylko 2 użyły patyka do wydobycia miodu, niezależnie od siebie. Potwierdzono w ten sposób, że doświadczenie nadaje się do badania procesu uczenia się u szympansów, ale u tej społeczności zachowanie nie zostało wyuczone. Zaobserwowano jednak pewne zainteresowanie ze strony młodszych osobników, co sugeruje, że nauczenie się zachowania może przychodzić z czasem. W projekcie CHIMPCULT wykorzystano także modelowanie do zbadania rozprzestrzeniania się innego zachowania nieznanego wcześniej zwierzętom z Sonso. Modele dowiodły, że grupa nauczyła się tego zachowania w sposób społeczny. Ostatnie z badań pokazało, że szympansy są bardziej otwarte na nowości, gdy doświadczają stresu ekologicznego. Ustalenia te potwierdzają słuszność wysuwanych ostatnio teorii dotyczących uczenia społecznego i innowacji u naczelnych, jednak potrzebne są dalsze badania, aby dokładniej zrozumieć te procesy.
Słowa kluczowe
Szympansy, uczenie się, zachowania kulturowe, CHIMPCULT, eksperymenty terenowe, znaczenie ekologiczne
