Życie mikrobów w tunelach z lawy
Zrozumienie początków życia na Ziemi i innych planetach wymaga dogłębnego poznania reakcji zachodzących pomiędzy mikroorganizmami a minerałami. Wiedzę na ten temat możemy poszerzyć poprzez analizę środowiska podziemnego, w którym ekosystem zdominowany jest przez mikroorganizmy. Finansowany przez UE projekt DECAVE (Understanding the nature and origin of black deposits in caves: New insights on enigmatic microorganisms and secondary minerals valuable for astrobiology) poświęcony był badaniom nad ekosystemami mikroorganizmów żyjących w tunelach lawowych oraz jaskiniach na całym świecie. Naukowcy chcieli zrozumieć, w jaki sposób mikroby wchodzą w interakcje z formami geologicznymi w tych środowiskach oraz zidentyfikować sygnatury biologiczne lub geochemiczne. W tym celu naukowcy prowadzili badania ekosystemów jaskiń lawowych na Wyspie Wielkanocnej, Wyspach Kanaryjskich oraz Wyspach Galapagos. W szczególności skupiono się na naciekach jaskiniowych — strukturach takich jak stalaktyty i stalagmity formowane w jaskiniach pod wpływem działania wody. Na Wyspach Kanaryjskich zespół badaczy DECAVE zidentyfikował poszczególne typy bakterii i innych organizmów bytujących wewnątrz oraz na powierzchni złóż minerałów. Promieniowce (Actinobacteria) oraz proteobakterie (Proteobacteria) okazały się najbardziej rozpowszechnionym rodzajem mikrobów, a większość bakterii tam znalezionych należała do tzw. chemoautotrofów, czyli organizmów, które są w stanie wytworzyć pożywienie z procesów chemicznych. Ustalono też, że w tamtejszych jaskiniach żyje również wiele jeszcze nieopisanych gatunków. Ponadto w ramach projektu DECAVE udało się znaleźć formy mogące służyć za biosygnatury — geologiczne ślady wskazujące na istnienie życia w niesprzyjającym środowisku lub nawet na innych planetach, takich jak np. Mars. Podsumowując, wszystkie wyżej opisane wyniki badań pozwalają badaczom lepiej zrozumieć formy życia rozwijające się w warunkach niesprzyjających. Tym samym wnioski z projektu DECAVE pomogą w poszukiwaniach śladów życia nie tylko na Ziemi, ale być może nawet na Marsie.
Słowa kluczowe
Tunele lawowe, mikroorganizmy, jaskinie, interakcje mikroorganizmów z minerałami, DECAVE, czarne złoża