Korzenie pasterstwa
Kulturowe krajobrazy górskie to takie tereny, które zostały ukształtowane w znacznej mierze przez działalność człowieka, na przykład intensywny wypas zwierząt. Już w neolicie ludzie wypalali lasy, aby uzyskać tereny nadające się na pastwiska. Wypas zwierząt w obszarach górskich miał skutki długoterminowe, chociażby w postaci erozji, powodując trwałe zmiany w krajobrazie. W ramach projektu HUMANSCAPES (The origins of intensive pastoralism and the creation of cultural landscapes in North-Eastern Spain) podjęto analizę najwcześniejszych praktyk intensywnego wypasu i przemieszczania zwierząt w północno-wschodniej Hiszpanii na przykładzie Masywu Garraf w Górach Katalońskich. Obszar ten wybrano specjalnie ze względu na niegdyś bogaty, a współcześnie silnie przekształcony krajobraz. Około VII w. p.n.e. rozpoczęło się na Półwyspie Iberyjskim formowanie się społeczności, którego wynikiem była nadprodukcja rolnicza. Zastosowano metody łączące wiele dyscyplin badawczych, w tym archeologię krajobrazu, wykrywanie zdalne, metody geodezyjne, wykopaliska i analizy paleośrodowiskowe. Nie znaleziono żadnych kości zwierzęcych, a węgiel drzewny i pozostałości organiczne znalezione podczas wykopalisk nie nadawały się do datowania metodą węgla radioaktywnego. Udało się natomiast pobrać mikropróbki osadów geologicznych i przeprowadzić datowanie metodą węgla radioaktywnego z użyciem akceleratorowej spektrometrii mas. Metoda ta okazała się dawać wiarygodne wyniki i posłużyła do nakreślenia struktury chronologicznej rozwoju intensywnych praktyk pasterskich w regionie Garraf. Wyniki sugerują, że tereny te były używane przez zwierzęta, co pozwala postawić tezę o wykorzystywaniu Masywu Garraf w celach pasterskich. Wyniki znajdą zastosowanie w formułowaniu polityk gospodarowania uwzględniających charakter środowiskowy i kulturowy konkretnych krajobrazów kulturowych.
Słowa kluczowe
Praktyki pasterskie, HUMANSCAPES, krajobrazy antropogeniczne, neolit, Masyw Garraf, Półwysep Iberyjski