Molekularne aspekty angiogenezy
CLI wynika z nieadekwatnego unaczynienia tkanek i postępowanie powinno koncentrować się na strategiach wspomagania angiogenezy. Coraz więcej danych wskazuje na potencjał kliniczny naczyniowych komórek progenitorowych (PC) w przywracaniu przepływu krwi do kończyn z niedokrwieniem. PC mobilizuje się ze szpiku kostnego i rekrutuje do miejsca niedokrwienia, gdzie uczestniczą w czynnościowej regeneracji. Jednakże większość badań nie wykazała długoterminowych korzyści z takiego postępowania, co wskazuje na zapotrzebowanie na czynniki napędzające mobilizację PC i kierowanie ich do tkanek z niedokrwieniem. W tym celu naukowcy z finansowanego przez UE projektu CAPI (Role of cyclophilin A in bone marrow vascular progenitor cell mobilization and recruitment in the angiogenic response to ischemia) koncentrowali się na oddziaływaniach zrębowego czynnika wzrostu 1 (SDF-1) z receptorem CXCR4 w przebiegu angiogenezy. Szczególnie istotny był czynnik pośredniczący, cyklofilina A (CyPA), która wiąże CXCR4 i moduluje zależną od SDF-1, chemotaktyczną migrację komórek. Aby nakreślić rolę CyPA w biologii PC, naukowcy narażali pochodzące ze szpiku kostnego PC na różne stężenia CyPA i ustalili zależny od dawki wpływ tego czynnika na migrację PC. Ustalili też, że przy braku CyPA PC mają znacząco obniżoną zdolność migracji w odpowiedzi na SDF-1 w porównaniu do typu dzikiego. Wyniki badań na myszach z ostrym niedokrwieniem kończyn (HLI) wykazały zwiększoną mobilizację PC ze szpiku kostnego do naczyń obwodowych po narażeniu na CyPA. Jednocześnie podanie antagonisty CXCR4, AMD3100, ograniczało mobilizację PC, co podkreśla istotność osi SDF-1–CXCR4 w angiogenezie zależnej od CyPA. Mechanistyczne badania tego procesu wskazują, że CyPA podwyższa poziom SDF-1 w surowicy i nasila ekspresję CXCR4 w PC. Przekłada się to na wzmożoną rekrutację PC do kończyny z niedokrwieniem. Ponadto CyPA nasila pourazową neowaskularyzację, zwiększając perfuzję kończyny, gęstość sieci naczyń włosowatych i zagęszczenie arterioli. Podsumowując, wyniki projektu CAPI wykazują, że CyPA może być użytecznym czynnikiem terapeutycznym, przyspieszającym angiogenezę w przebiegu niedokrwiennych chorób układu krążenia, takich jak CLI. Jako że pacjenci z zaawansowaną chorobą zwykle nie kwalifikują się do zabiegów rewaskularyzacji, terapia CyPA może stanowić wartościową alternatywę.